بزرگنمايي:
سیاست و بازاریابی - کره زمین برای سدههای متمادی میزبان انسانهاست. حضور بشر در روی زمین خرابیهای زیادی برای این کره خاکی به دنبال داشته است. چقدر زمان میبرد تا آثار حضور انسانها از کرهزمین محو شود؟ پاسخ این پرسشها از آنچه فکر کنید جالبتر است.
برترینها - محمد کاملان: کره زمین برای سدههای متمادی میزبان انسانهاست. حضور بشر در روی زمین خرابیهای زیادی برای این کره خاکی به دنبال داشته است. انسان با آلودهکردن اقیانوسها، افزایش گرمای زمین، نابودی خاک زراعی و انقراض گسترده حیوانات ثابت کرده که مهمان خوبی برای زمین نیست. با این حال شاید با خود فکر کنید اگر هیچ انسانی روی زمین زندگی نمیکرد، وضعیت این کره خاکی به لحاظ زیستمحیطی بهتر بود.
آیا در صورت نابودی انسانها، شهرهای بزرگ به بهشتی برای طبیعت تبدیل میشود؟ ممکن است دریاها دوباره پر از ماهی شود؟ امکان دارد ریشههای درختان در شهرهایی ساخته شده با بتن نفوذ کند و فروپاشی این شهرها را به دنبال داشته باشد؟ چقدر زمان میبرد تا آثار حضور انسانها از کرهزمین محو شود؟ پاسخ این پرسشها از آنچه فکر کنید جالبتر است. به همین دلیل در ادامه با هم خواهیم دید چه میشد اگر هیچ انسانی روی زمین زندگی نمیکرد؟
زمین بدون انسانها
سالها پیش در منطقهای بین 2 کرهشمالی و جنوبی نبردی در گرفت. این منطقه، مکان مناسبی است تا جستجو برای پاسخ به این پرسشها را آغاز کنیم. اکنون در این منطقه به غیر از گشتیهای محلی که گاهگداری کشیک میدهند و فراریهایی که از کره شمالی به کرهجنوبی میگریزند، احدالناسی حضور ندارد. از سال 1953 تاکنون کمتر کسی به این منطقه پا گذاشته است. قبل از آن زمان، به مدت 5 هزار سال در این ناحیه کشاورزان برنج میکاشتند. این شالیزارها اکنون به باتلاقهایی برای زندگی دُرناهای زیبا تبدیل شده است. آرامش اکنون سرتاسر این ناحیه را فرا گرفته، اما اگر تمامی مردم کره ناگهان ناپدید شوند، طبیعت راه دیگری را در دیگر قسمتهای کره دنبال میکند.
هماکنون آب رودخانهها به سدهای کره میریزند. به همین دلیل پس از ناپدیدشدن انسانها، یکی دو سده طول میکشد تا این سدها نابود شوند و آب رودخانهها راه دیگر قسمتهای کرهجنوبی را در پیش بگیرند. در این فاصله زمانی، حیوانات زیادی رشدونمو پیدا میکنند. حیواناتی مانند خرس سیاه آسیایی، آهو ختن و پلنگ آمور که در حال انقراض است، نبود انسانها را به فال نیک میگیرند و در منطقه جولان میدهند.
اکنون در این ناحیه چند قلاده بیشتر پلنگ سیبری وجود ندارد. این پلنگها نیز به دیگر مناطق کره شمالی و جنوبی میروند و نسل خود را گسترش میدهند. با این حال نبود انسانها افزایش جمعیت حیوانات درنده در این ناحیه را به دنبال خواهد داشت. پس از گذشت چندین سده انتظار میرود حیوانات اهلی توسط حیوانهای درنده کاملاً نابود شوند. حتی سگها نیز مجالی برای عرض اندام در برابر حیوانهای بزرگتر نخواهند داشت.
از بین رفتن تعادل گونههای جانوری در نبود انسانها
اگر انسانی روی زمین نباشد، تعادل گونههای جانوری در سرتاسر دنیا از بین میرود. در نبود انسانها نبردی سخت بین گونههای جانوری در خواهد گرفت. نژاد حیوانهای اهلی مانند اسب که در طول سالها توسط انسانها اصلاح شده، در نبود آدمیان دگرگون میشود. چه بسا که این حیوانات طعمه جانورهای تیزدندان شوند. حتی اگر اسبها از چنگ حیوانات درنده جان سالم به در ببرند، نژاد آنها تغییر میکند. انتظار میرود نژاد اسبها در سدههای آینده بدون حضور انسان به نژاد اسب شوالسکی که نژادی در حال انقراض است باز گردد. نژاد اسب شوالسکی تنها نژاد دستنخورده اسب وحشی در سرتاسر جهان به حساب میآید. تمامی گیاهان، محصولات کشاورزی و نژادهای حیوانی که انسان در طول سالها اصلاح کرده در یکی دو سده آینده نابود خواهد شد. به گفته دانشمندان در نبود انسانها، طبیعتوحشی شکل میگیرد.
این طبعیتوحشی شهرها را در بر خواهد گرفت. نمونهای بارز در این زمینه را میتوان اهرام مایا و شهرهای قدیمی و بزرگی نام برد که در شمال گواتمالا وجود دارند. در این منطقه به مدت 2 هزار سال تمدنی باشکوه وجود داشت. این تمدن از خود شهرهای بزرگی به جای گذاشت. با این حال خشکسالی و نبردهای داخلی طی سالهای 800 تا 900 بعد از میلاد مسیح باعث نابودی این تمدن شد. از آن زمان حدود 10 سده گذشت تا اینکه جنگل راه خود را به این شهرها باز کند. اکنون جنگل، بناهای بزرگ مایایی را در بر گرفته است.
در نبود انسانها شهرها از هم میپاشند
برای ما انسانها حتی تصورش هم سخت است که کلانشهرهای بزرگ به راحتی از بین برود. با این حال انسانها هستند که این شهرها را در طول زمان حفظ میکنند. در نبود انسان حتی بزرگترین شهرهای دنیا مانند نیویورک نیز از هم میپاشد. سرمای سوزان زمستان، ساختمانهای سیمانی و آسفالت شهرها را نابود میکند. از طرف دیگر آب در معابر شهرها روان میشود. به دنبال گسترش سرما و نفوذ آب، ساختمانهای بتنی ترک بر میدارند. علفهای هرز نیز که چشم انسانها دور دیدهاند در ساختمانهای بزرگ و معابر ریشه میدوانند. در گوشهوکنار شهرهای بزرگ درخت سبز میشود.
این درختان در عرض چند سال بزرگ میشوند و ریشه آنها پیادهروها و معابر زیرزمینی را نابود میکند. کانالهای آبی که در زیر شهرها وجود دارد توسط ریشههای درختان و گلولای مسدود میشود. پس از گذشت زمانی در حدود 20 سال، معابر منطقههای بزرگی مانند منهتن به رودخانههای خروشان تبدیل خواهد شد.
رشد بیحدوحساب درختان در قسمتهای مختلف شهرهای بزرگ باعث خشکشدن بعضی از آنها میشود. در عرض زمانی حدود دویست سال، چندین تُن علف هرز و برگهای خشک گیاهان در گوشهوکنار شهرهای بزرگ مشاهده خواهد شد. در این شرایط برخورد رعدوبرق با درختان خشکشده میتواند آتشی سوزان در سراسر شهر به راه بیندازد. دامنه این آتش از سقف ساختمانهای بزرگ به داخل اتاقها کشیده میشود. گیاهانی مانند پیچک نیز که سطح بیرونی ساختمانها را پوشانده اند، آتش میگیرند. این حریق شهرهای بزرگ را با خاک یکسان میکند.
شهرهای بزرگ جولانگاه حیوانات میشود
انسان تنها مانع نفوذ حیوانات به شهرهاست. ناگفته پیداست که در نبود انسانها، حیوانات، شهرهای بزرگ را به جولانگاهی برای شکار تبدیل میکنند. شهرهای بزرگ قلمرویی میشود برای شغالها، خرسها و گرگهای تیز دندان. حشرات نیز در بقایای ساختمانهای متروکه لانه میگزینند.
از آنجایی که در نبود انسان، خبری از زباله نیست، زندگی موجوداتی مانند موش به خطر میفتد. موشها چارهای ندارند تا برای پیداکردن غذا از سوراخهای خود در ساختمانها بیرون بیایند. با این حال پرندههای شکاری که نبود انسان را به فال نیک گرفتهاند در آسمان شهرها به انتظار شکار موشها نشستهاند. پرندههایی مانند کبوتر نیز که زندگی مسالمتآمیزی در کنار انسانها داشتند، مجبور به مهاجرت از شهرها و زندگی در صخرهها میشوند.
در نبود انسانها جان بسیاری از حیوانات به خطر میفتد
در گوشهوکنار دنیا صدها مخزن نفتخام وجود دارد. کارخانههای شوینده نیز مواد شیمیایی خطرناک را نگهداری میکنند. ترکیبات سمی و شیمایی به لطف وجود انسانها در حد امکان از طبیعت دور میماند. با این حال در نبود انسانها، این ترکیبات دیر یا زود به طبیعت راه پیدا میکند. حیوانهای زبانبسته نیز که از خطرناکبودن این ترکیبات بیخبر هستند، گرفتار مواد سمی میشوند. با توجه به ابعاد مخازن مواد سمی و شیمیایی در سرتاسر دنیا، نبود انسانها طیف گستردهای از گونههای جانوری و گیاهی را به خطر میندازد.
در این زمینه میتوان به زاغه مهمات بزرگی در حوالی کوه راکی در آمریکا اشاره کرد. در این زاغه مهمات مقدار بسیار زیادی گاز خردل، گاز اعصاب، بمب آتشزا و بمب ناپالم نگهداری میشد. زاغه مهماتی که از آن صحبت میکنیم پس از پایان جنگ جهانی دوم به مکان نگهداری سم و حشرهکش تبدیل شد. وجود مواد کشنده در درازمدت، این ناحیه را به سمیترین منطقه در سرتاسر آمریکا تبدیل کرد. نزدیک به 130 میلیون دلار برای پاکسازی این ناحیه خرج شد. پس از تخلیه کامل این ناحیه از مواد سمی، پس از گذشت سالها دوباره حیاتوحش این منطقه به حالت طبیعی بازگشت. اکنون عقابهای سرسفید در این ناحیه حکمرانی میکنند.
جنگلهایی با درختان سربهفلککشیده زمین را فرا میگیرد
قبل از حضور انسانها در این کره خاکی، پرندهها از میسیسیپی تا اقیانوس آتلانیک بدون اینکه چیزی غیر از جنگل ببینند، پرواز میکردند. جنگلهای بکر سرتاسر اروپا را پوشانده بود. نزدیک به نیم میلیون هکتار از جنگلهای سرسبز در بین لهستان و بلاروس وجود داشت. قسمت زیادی از این جنگلها توسط انسان از بین رفته است. باقیمانده جنگلهای سرسبز دنیا نیز در معرض خطر جدی نابودی قرار دارد. با این حال اگر به ناگاه انسانها از کره زمین حذف شوند، جنگلها دوباره فرصتی برای گسترش پیدا میکنند. انتظار میرود در نبود انسانها درختهای سربهفلککشیده دشتها را فرا بگیرند. همانگونه که میدانید جنگلها سرپناهی برای زندگی گونههای جانوری متفاوتی فراهم میکنند. به همین دلیل با گسترش جنگلها، گونههای جانوری نیز به میزان چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد.
نبود انسانها تاثیر چشمگیری در زندگی موجودات دریایی دارد
انسانها تا مدتها توان شکار موجودات بزرگ دریایی را نداشتند. به همین دلیل نیز موجودات بزرگ در اقیانوسها با خیال راحت زندگی میکردند. حتی پس از اینکه انسان به مهارت ساخت کشتیهای بزرگ دست یافت، باز هم شکار موجودات بزرگ دریایی به اندازهای نبود که نسل آنها به خطر بیفتد. جالب است بدانید زمانی که کریستوفر کلمبوس، سفر دریایی خود را در سال 1492 میلادی آغاز کرد، دهها گونه جانوری بزرگ در دریا وجود داشت که اندازه آنها بزرگتر از کشتی کلمبوس بود.
اگر انسانها در کرهزمین حضور نداشته باشند، فرمانروایی موجودات بزرگ دریایی دوباره آغاز میشود. کوسهها به اندازهای زیاد میشوند که ممکن است برای شکار گلهها تا نزدیک رودخانهها بیایند. حتی تعداد حیوانات کوچک و آرامی مانند لاکپشتها نیز افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد. مرجانهایی دریایی که پرتوهای فوقبنفش سلامت آنها را به خطر انداخته، پس از نبود انسانها قسمتهای زیادی از دریا را پوشش میدهند.
در نبود انسانها شرایط جوی زمین تغییر میکند
دی اکسیدکربن، نیتروژن اکسید، متان، بخار آب و ازت به عنوان گازهای گلخانهای شناخته میشوند. همانگونه که میدانید این گازها فضایی گلخانهای در اطراف جو زمین ایجاد میکنند. وجود این فضای گلخانهای، افزایش دمای کرهزمین را به دنبال دارد. با این حال نبود انسانها تولید این گازها را به میزان چشمگیری کاهش میدهد. به همین دلیل انتظار میرود اگر انسان روی کرهزمین حضور نداشته باشد، پس از مدتی طولانی شرایط جوی زمین تغییر پیدا کند.
شهربزرگی مانند نیویورک بدون انسانها چگونه میشود
اکنون که با هم وضعیت کرهزمین بدون انسانها را بررسی کردیم، خالی از لطف نیست اگر ببینیم شهر بزرگی مانند نیویورک بدون انسانها چگونه میشود. دانشمندان پیشبینی میکنند اگر نیویورک خالی از سکنه شود، در عرض 10 سال پیادهروهای این شهر ترک میخورد و علفهای هرز سطح زمین را پوشش میدهد. پرندههای شکاری مانند شاهین و حیوانهای درندهای مانند گربههای وحشی و سگها نیویورک را به قلمرو خودشان تبدیل میکنند. موشها، سوسکها و دیگر جانوران موذی که از زبالههای تولیدشده توسط انسان تغذیه میکردند در نیویورک نابود میشود.
نیویورک 20 سال بعد از انسانها:
ستونهای فولادی که تونلهای زیرزمینی نیویورک را نگه میدارد در معرض آب قرار میگیرد و بر اثر زنگزدگی از بین میروند. خرسها و گرگها به سنترال پارک (Central Park)، هجوم میبرند.
نیویورک 50 سال بعد از انسانها:
تکههای بزرگ بتنی ساختمانها جدا میشود. راکتورهای هستهای نیروگاه ایندین پوینت (Indian Point)، نشت میکنند و مواد رادیواکتیو به رودخانه هادوسون (Hudson River)، میریزد.
نیویورک 100 سال بعد از انسانها:
درختهای بلوط و افرا سرتاسر زمین نیویورک را پوشش میدهند.
نیویورک 300 سال بعد از انسانها:
بیشتر پلهای بزرگ فرو میریزد.
نیویورک هزار سال پس از انسانها:
پل بزرگ هِل گِیت (Hell Gate Bridge)، نهایتاً فرو میریزد.
نیویورک 10 هزار سال پس از انسانها:
راکتورهای اتمی نیروگاه ایندین پوینت همچنان به داخل رودخانه هادسون نشت میکند.
نیویورک 20 هزار سال پس از انسانها:
کوههای یخ در سرتاسر جزیره منهتن و اطراف آن حرکت میکنند. این کوهها منظره زیبای منهتن را از بین میبرد.