بزرگنمايي:
سیاست و بازاریابی - ایسنا / در مجموع، 12 آمریکایی بین سال‌های 1969 تا 1972 روی سطح ماه فرود آمدند. اکنون، هم ایالات متحده و هم چین در حال آماده شدن برای فرستادن انسان‌ها به ماه در این دهه هستند اما آیا انسان بعدی که روی ماه قدم می‌گذارد انگلیسی صحبت می‌کند یا چینی؟
ببرنامه ماه ایالات متحده به تأخیر افتاده است، تا حدی به این دلیل که لباس‌های فضایی و وسیله نقلیه برای فرود روی ماه آماده نیستند. در همین حال، چین متعهد شده است که تا سال 2030 فضانوردان را روی ماه بفرستد و به طور معمول به جدول زمانی پایبند است.
به نقل از اسپیس، تنها چند سال قبل، چنین سناریویی بعید به نظر می‌رسید. اما اکنون به نظر می‌رسد که احتمال واقع بینانه‌ای وجود دارد که چین بتواند آمریکا را در رقابتی که آمریکا آن را تعریف کرده است، شکست دهد. پس این سوال مطرح می‌شود که چه کسی ابتدا به آنجا بازخواهد گشت و آیا واقعا این موضوع مهم است؟
برنامه ماه ناسا آرتمیس نام دارد. ایالات متحده شرکای بین‌المللی و تجاری را برای تقسیم هزینه‌ها درگیر این برنامه کرده است. این آژانس فضایی طرحی را برای بازگرداندن آمریکایی‌ها به خاک ماه در طول سه ماموریت تنظیم کرده است. در ماه نوامبر سال 2022، ناسا فضاپیمای اوریون خود را به مدار ماه بدون حضور انسان پرتاب کرد. این ماموریت آرتمیس اول نام داشت.
ماموریت آرتمیس 2 که برای اواخر سال 2025 برنامه‌ریزی شده است، مشابه آرتمیس 1 است، اما این بار اوریون چهار فضانورد را با خود خواهد برد. آنها روی ماه فرود نمی‌آیند. فرود به ماموریت آرتمیس سوم موکول خواهد شد. ناسا برای ماموریت سوم یک مرد و اولین زن را به سطح ماه خواهد فرستاد. اگرچه هنوز نام این افراد فاش نشده است، اما یکی از آنها اولین فرد رنگین پوست در ماه
آرتمیس 3 قرار بود امسال پرتاب شود، اما این بازه زمانی چندین بار تغییر یافته است. طی یک بررسی در ماه دسامبر سال 2023 این احتمال مطرح شد که آرتمیس 3 تا ماه فوریه سال 2028 پرتاب نشود. در حال حاضر قرار است این ماموریت در ماه سپتامبر سال 2026 انجام شود.
در همین حال، به نظر می‌رسد برنامه فضایی چین با سرعت، بدون شکست یا تاخیر قابل توجه در حال پیشروی است. در ماه آوریل سال 2024، مقامات فضایی چین اعلام کردند که این کشور در مسیر قرار دادن فضانوردان خود در ماه تا سال 2030 است.
این یک مسیر خارق‌العاده برای کشوری است که اولین فضانورد خود را در سال 2003 به فضا فرستاد. چین از سال 2011 ایستگاه‌های فضایی را راه‌اندازی کرده است و اولین‌های مهم و چالش برانگیز خود را از طریق برنامه اکتشاف ماه چانگ‌ای(Chang"e) خود تجربه می‌کند.
این ماموریت‌های رباتیک نمونه‌هایی را از سطح، از جمله از سمت دور ماه، به زمین آوردند. آنها فناوری را آزمایش کرده‌اند که می‌تواند برای فرود انسان بسیار مهم باشد. ماموریت بعدی در قطب جنوبی ماه خواهد بود، منطقه‌ای که به دلیل وجود یخ آب در دهانه‌های سایه دار آنجا، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
این آب می‌تواند برای پشتیبانی از حیات توسط یک پایگاه مستقر در ماه استفاده شود و به پیشران موشک نیز تبدیل شود. ساخت پیشران موشک روی ماه ارزان‌تر از آوردن آن از زمین است و اکتشاف ماه را مقرون به صرفه‌تر می‌کند. به همین دلایل است که آرتمیس سوم در قطب جنوب ماه فرود خواهد آمد. همچنین این مکان برنامه‌ریزی شده برای ساخت پایگاه‌های تحت رهبری ایالات متحده و چین است.
در روز 28 سپتامبر سال 2024، چین لباس فضایی را به نمایش گذاشت. این لباس برای محافظت از پوشنده در برابر تغییرات شدید دما و تشعشعات خورشیدی فیلتر نشده طراحی شده است. سبک و انعطاف پذیر است. اما آیا این نشانه‌ای از پیشی گرفتن چین از ایالات متحده در یک جنبه از مسابقه رسیدن به ماه است؟
شرکت سازنده لباس فضایی آرتمیس یعنی اکسیوم اسپیس(Axiom Space)، در حال حاضر باید چندین جنبه از طراحی مرجع ارائه شده توسط ناسا را اصلاح کند.
ساخت فرودگری که فضانوردان آمریکایی را از مدار ماه به سطح آن می‌برد نیز با تاخیر مواجه شده است. در سال 2021 قرارداد ساخت این وسیله نقلیه به اسپیس ایکس داده شد. ساختار این وسیله نقلیه بر اساس استارشیپ اسپیس‌ایکس است که از یک فضاپیمای 50 متری تشکیل شده که بر روی قوی‌ترین موشک ساخته شده تاکنون به فضا پرتاب می‌شود.
در روز 13 اکتبر سال 2024، استارشیپ پنجمین پرواز آزمایشی موفق خود را به ثمر رساند. اما چندین مرحله چالش برانگیز لازم است تا سیستم فرود انسانی استارشیپ بتواند فضانوردان را به سطح ماه برساند. استارشیپ نمی‌تواند مستقیما به ماه پرواز کند و ابتدا باید در مدار زمین سوخت گیری کند. اسپیس‌ایکس باید قبل از اینکه آرتمیس 3 بتواند کار خود را ادامه دهد، فرآیند سوخت‌گیری در مدار را به نمایش بگذارد و یک فرود آزمایشی بدون سرنشین روی ماه انجام دهد.
علاوه بر این، در طول ماموریت آرتمیس اول، سپر حرارتی اوریون آسیب قابل توجهی دید زیرا فضاپیما با دمای بالا به جو زمین بازگشت. مهندسان ناسا برای یافتن راه حلی قبل از ماموریت آرتمیس 2 باید روی آن کار کنند.
آرتمیس زیادی پیچیده است؟
برخی از منتقدان می‌گویند که آرتمیس بیش از حد پیچیده است. آنها به فرآیندی اشاره می‌کنند که در آن فضانوردان و فرودگر ماه در مدار ماه گردهم می‌آیند و به تعداد زیاد شرکای تجاری مستقل و تعداد پرتاب‌های مورد نیاز استارشیپ اشاره دارند. بین چهار تا 15 پرواز استارشیپ برای تکمیل سوخت‌گیری آرتمیس 3 لازم است.
مایکل گریفین(Michael Griffin)، مدیر سابق ناسا، از یک استراتژی ساده‌تر حمایت کرده است که به طور کلی در راستای نحوه برنامه مورد انتظار چین برای انجام فرود روی ماه است. دیدگاه او ناسا را متکی به شرکای تجاری سنتی مانند بوئینگ می‌داند تا به «تازه‌کاران» نسبی مانند اسپیس‌ایکس.
با این حال، روش ساده لزوما بهتر یا ارزان‌تر نیست. برنامه آپولو ساده‌تر بود، اما تقریبا سه برابر آرتمیس هزینه داشت. اسپیس ایکس موفق‌تر و مقرون به صرفه‌تر از بوئینگ در ارسال فضانورد به ایستگاه فضایی بین‌المللی بوده است.
فناوری‌های جدید از طریق رویکردهای ساده و آزمایش شده توسعه نمی‌یابد، بلکه در تلاش‌های جسورانه‌ای که مرزها را جابجا می‌کند، توسعه می‌یابد. تلسکوپ فضایی جیمز وب بسیار پیچیده است، با آینه تا شده و موقعیت دور در فضا، اما به ستاره شناسان اجازه می‌دهد تا به اعماق کیهان نگاه کنند که هیچ تلسکوپ دیگری نمی‌تواند. نوآوری به ویژه با در نظر گرفتن جاه طلبی‌های آینده مانند استخراج منابع از سیارک‌ها و استقرار در مریخ بسیار مهم است.
آیا مهم است که اولین فضانوردان ماه در قرن بیست و یکم چینی باشند یا آمریکایی؟
این تا حد زیادی به رابطه بین دولت‌ها و شهروندانشان و بین ملت‌ها مربوط می‌شود.
دولت‌های دموکراتیک برای حفظ منابع مالی برای سرمایه‌گذاری‌های گران‌مدت و بلندمدت به حمایت عمومی وابسته هستند و وجهه عمومی یک نقطه فروش مهم است. اما اعتبار در مسابقه رسیدن به ماه در قرن بیست و یکم با خوب انجام دادن آن به دست می‌آید، نه زودتر انجام دادن آن. بازگشت با عجله به ماه می‌تواند پرهزینه باشد، هم از نظر مالی و هم برای حیات انسان‌ها.
دولت‌ها باید الگوی رفتار مسئولانه باشند. صلح، فراگیری و پایداری باید اصول اصلی باشد. بازگشت به ماه نباید به سلطه یا برتری برگردد. این باید فرصتی باشد تا نشان دهیم که می‌توانیم رفتار قبلی خود در زمین را بهبود بخشیم.