بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - سخت افزار / با رونمایی از خانواده آیفون 16، بحث رجیستری گوشی‌های اپل بار دیگر داغ شده است. به نظر می‌رسد دولت جدید تمایل بیشتری به رفع ممنوعیت واردات آیفون دارد، اما این خبر خوش با یک «اما»ی بزرگ همراه است: تعرفه واردات احتمالاً به 40 تا 50 درصد افزایش خواهد یافت.
رویکرد جدید دولت به واردات آیفون
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات دولت جدید، در اظهارنظری امیدوارکننده گفته است: «در تلاشیم تا با گفت‌وگو با وزارت صمت راه‌حلی برای رجیستری گوشی‌های آیفون 14 و 15 پیدا کنیم.»
این موضع‌گیری، در کنار فشار نمایندگان مجلس برای لغو ممنوعیت واردات آیفون، نشان می‌دهد که احتمال رفع محدودیت‌ها بیش از پیش شده است. نمایندگان دوره جدید مجلس برخلاف دوره گذشته که خواستار ممنوع شدن واردات گوشی‌های شرکت آمریکایی اپل بودند، حالا لغو ممنوعیت واردات آیفون را از دولت چهاردهم مطالبه می‌کنند و حتی تهدید کرده‌اند که «اگر گوشی آیفون رجیستر نشود، مجلس وارد می‌شود.»

آمار تکان‌دهنده از خروج ارز
عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن همراه ایران، آماری تأمل‌برانگیز را ارائه می‌دهد: «بعد از ممنوعیت واردات آیفون 14 و مدل‌های بعد، حدود 900 میلیون دلار ارز از کشور خارج و صرف خرید آیفون شده است. اگر ممنوعیت واردات آیفون 16 برداشته نشود، انتظار می‌رود که تا پایان سال میزان ارز خارج‌شده به یک میلیارد و 300 میلیون دلار برسد.»
این آمار نشان می‌دهد که ممنوعیت واردات نه تنها مانع خرید آیفون نشده، بلکه به خروج غیررسمی و کنترل‌نشده ارز از کشور منجر شده است. این موضوع توجه مسئولان را به خود جلب کرده و احتمالاً یکی از دلایل اصلی تغییر رویکرد دولت در قبال واردات آیفون است.
تعرفه جدید؛ مانعی تازه برای خریداران آیفون
اگرچه خبر احتمال رفع ممنوعیت واردات آیفون برای بسیاری خوشایند است، اما افزایش تعرفه واردات می‌تواند ضربه سنگینی به قدرت خرید مصرف‌کنندگان وارد کند. اسدی در این باره می‌گوید: «حدس و گمان من از جلساتی که با دوستان در دولت دارم این است که اگر قرار باشد واردات آیفون 14 به بعد را باز کنند، مجدداً افزایش تعرفه می‌دهند و بعد واردات آزاد می‌شود. به نظر می‌رسد تعرفه واردات تجاری 40 تا 50 درصدی برای آیفون 14 به بعد در نظر گرفته خواهد شد.»
این افزایش تعرفه می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی آیفون در بازار ایران داشته باشد. در حال حاضر، تعرفه واردات گوشی‌های بالای 600 دلار که با رویه تجاری وارد می‌شوند 30 درصد است، اما با افزایش آن به 40 تا 50 درصد، قیمت‌ها به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت.
پیش‌بینی قیمت آیفون 16 در ایران
با در نظر گرفتن تعرفه 40 درصدی و قیمت پایه 799 دلاری آیفون 16، می‌توان تخمین زد:
آیفون 16 (128 گیگابایت): حدود 65 میلیون و 800 هزار تومان
آیفون 16 پلاس: حدود 74 میلیون تومان
آیفون 16 پرو: حدود 82 میلیون تومان
آیفون 16 پرومکس: حدود 99 میلیون تومان
این قیمت‌ها با فرض دلار 59 هزار تومانی محاسبه شده‌اند و قطعاً با افزایش حافظه داخلی و سایر ویژگی‌ها، بالاتر هم خواهند رفت. همچنین باید توجه داشت که این محاسبات بر اساس قیمت‌های اعلام شده توسط اپل است و در عمل، به دلیل وجود واسطه‌ها و هزینه‌های جانبی، قیمت‌ها می‌تواند حتی بالاتر از این ارقام باشد.
چالش‌های پیش روی واردکنندگان
علی‌رغم احتمال رفع ممنوعیت واردات آیفون، واردکنندگان رسمی همچنان با چالش‌هایی روبرو هستند. اسدی در این باره می‌گوید:
«واردکننده‌های رسمی تا شناسه کالا نیاید و مطمئن نشوند که ثبت سفارش حتماً انجام می‌شود و می‌توانند ارز لازم را تأمین کنند، اقدام به خرید نخواهد کرد. گوشی‌های آیفون کالای گران‌قیمتی هستند و واردکننده تا مطمئن نباشد آن را خریداری و وارد ایران نمی‌کند.»
این موضوع نشان می‌دهد که حتی با رفع ممنوعیت، ممکن است مدتی طول بکشد تا آیفون‌های جدید به صورت رسمی وارد بازار ایران شوند.
تأثیر بر بازار موبایل ایران
رفع ممنوعیت واردات آیفون می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر بازار موبایل ایران داشته باشد:
کاهش قاچاق: با امکان واردات رسمی، انتظار می‌رود حجم قاچاق گوشی‌های آیفون کاهش یابد. این موضوع می‌تواند به کنترل بهتر بازار و جلوگیری از خروج ارز کمک کند.
رقابت در بازار: ورود رسمی آیفون می‌تواند رقابت در بازار گوشی‌های هوشمند رده بالا را افزایش دهد. این موضوع ممکن است باعث بهبود کیفیت خدمات پس از فروش و گارانتی شود.
تأثیر بر قیمت سایر برندها: افزایش قیمت آیفون ممکن است باعث شود برخی از مصرف‌کنندگان به سمت برندهای دیگر روی آورند، که می‌تواند بر قیمت و تقاضای سایر گوشی‌های هوشمند تأثیر بگذارد.
چالش‌های ارزی: با توجه به حجم بالای ارز مورد نیاز برای واردات آیفون، ممکن است چالش‌هایی در زمینه تأمین ارز برای واردکنندگان ایجاد شود.
نگرانی‌های موجود
علی‌رغم امیدواری‌ها به رفع ممنوعیت واردات آیفون، برخی نگرانی‌ها همچنان پابرجاست:
افزایش شکاف طبقاتی: با افزایش قیمت آیفون، این گوشی بیش از پیش به کالایی لوکس و دور از دسترس برای بسیاری از مصرف‌کنندگان تبدیل خواهد شد.
تأثیر بر بازار ارز: افزایش تقاضا برای ارز جهت واردات آیفون می‌تواند بر نرخ ارز تأثیر بگذارد.
چالش‌های فنی: با توجه به تحریم‌های موجود، ممکن است برخی از قابلیت‌های آیفون در ایران با محدودیت مواجه شود.
رفع یک مانع، ایجاد مانعی دیگر
به نظر می‌رسد با رفع ممنوعیت رجیستری آیفون، مانع قانونی برای خرید و استفاده از این گوشی‌ها در ایران برداشته خواهد شد. اما افزایش چشمگیر قیمت‌ها به دلیل تعرفه بالا، عملاً دسترسی به آیفون را برای بسیاری از کاربران ایرانی دشوارتر خواهد کرد.
این تغییرات می‌تواند منجر به تحولاتی در بازار موبایل ایران شود. از یک سو، ممکن است شاهد کاهش قاچاق و بهبود نظارت بر بازار باشیم. از سوی دیگر، افزایش قیمت‌ها می‌تواند باعث تغییر در الگوی مصرف و گرایش بیشتر به سمت برندهای دیگر شود.
در نهایت، باید دید آیا سیاست جدید دولت در قبال واردات آیفون می‌تواند تعادلی بین منافع مصرف‌کنندگان، واردکنندگان و اقتصاد کشور ایجاد کند یا خیر. این موضوع در ماه‌های آینده و با نزدیک شدن به زمان عرضه آیفون 16، بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.