سیاست و بازاریابی - «خودروی تولید داخل جان ملی‌پوش فوتبال را گرفت»، این تیتر خبری است که به ترند اول شبکه های اجتماعی تبدیل شده است بار دیگر داغی بر دل مردم ایران گذاشت.

برترین‌ها: «خودروی تولید داخل جان ملی‌پوش فوتبال را گرفت»، این تیتر خبری است که به ترند اول شبکه های اجتماعی تبدیل شده در واقع برخی معتقدند کیفیت بعضا نازل برخی خودروهای داخلی باعث وقوع چنین حوادثی می‌شود.
بر اساس اخبار منتشر شده در نتیجه واژگونی خودرو تیبا در ورودی شهر بم، دوراهی باغچمک ملیکا محمدی هافبک تیم فوتبال خاتون بم و عضو تیم ملی فوتبال زنان کشورمان جان باخت.

به بهانه این رخداد ناگوار نگاهی انداخته‌ایم به وضعیت نامناسب و بعضا اسفناک یک خودروی تولید داخل که روزانه جان صدها تن از شهروندان ایرانی فدای آن می‌شوند.
سالها پیش یک خودرو تحت نام خودروی ملی روانه بازار شد. بسیاری تصور می‌کردند این خودروسازی سعی دارد با عرضه این سدان کوچک، به تولید خودروهای پراید خاتمه دهد. اما تصورات اشتباه بود. در ادامه تلاش برای ساخت خودروهای ایمن مانند پراید! این خودروساز یک وسیله نقلیه مطمئن دیگر را در سبد محصولات خود قرار داد تا مردم بتوانند، انتخاب بیشتری برای رانندگی مطمئن در جاده‌ها داشته باشند!
تیبا تنها رقیب خودروهای پراید در بازار داخلی محسوب می‌شود، به همین دلیل برای رقابت در بازار داخلی کار سختی ندارد. بر اساس تجربه شخصی برخی کاربران که در شبکه‌های اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفته، سوئیچ این خودرو به راحتی روی دیگر مدل‌های ساخت شرکت سایپا نیز کار می‌کند و حتی می‌توان با آن، خودروی دیگران را استارت زد. 

موضوعی که بنا به ادعای برخی نشان‌دهنده عدم رعایت استانداردهای ایمنی و همچنین کیفیت پایین قطعات به کار رفته در تولید این خودرو است. پیش از این نیز برخی شهروندان شکایات متعددی درباره کیفیت نامطلوب محصولات شرکت‌های خودروسازی داخلی همچون ایران خودرو و سایپا مطرح کرده بودند.
بوی تبعیض؛ از تیبا تا رنجرور وارداتی بی‌پلاک!
در روزهایی که پلاک شدن یا نشدن رنجروورها، پورشه ها، آئودی ها و بنز و بی ام وی های پسرکان مایه دار تیم ملی نقل محافل خبری شده است، یک ورزشکار دیگر، یک فوتبالیست دیگر، یک ملی پوش دیگر فقط از جنس زن، با خودروی تیبای خود تصادف کرد و جانش را از دست داد.
تصویر اول: خودروی ملی فوتبالیست که باعث فوتش شد (ملیکا محمدی)

تصویر دوم: خودروی وارداتی افراد خاص خیلی خاص!

فاصله بین تیبا و رنجروور وارداتی چقدر است؟ چند تا تیبا یک رنجور می شود؟ سی تا، چهل تا، پنجاه تا، صدتا؟ نمی دانیم. بروید از همانی بپرسید که متکبرانه فخرفروشی می کند و در آنتن پخش زنده پز ماشین آخرین مدل وارداتی اش را می دهد.
رانتی که حذف شد؟
روزنامه آفتاب یزد نوشت: دولت پس از برگزاری جام جهانی 2022 قطر، به عنوان پاداش، قول ارائه حواله یک دستگاه خودروی وارداتی را یه بازیکنان داده و سپس مجوز آن را صادر کرد. به عبارت جامع تر میتوان گفت که پس از صعود تیم ملی قوتیال ایران به جام جهانی ،قطر از سوی هیئت وزیران مصوب شد که امتیاز واردات یک دستگاه خودرو یه بازیکنان تیم ملی و گروه کادر فنی تیم ملی قوتیال ایران اعلامی از سوی وزارت ورزش و جوانان داده شود و بازیکنان یتوانند یک دستگاه از خودروهای وارداتی را یا سود بازرگانی صفر درصد و یا رعایت قوانین و مقررات مربوطه وارد کنند. گفتنی است که این موضوع اعتراض گسترده ورزشکاران سایر رشته های ورزشی را به دنبال داشت؛ اما حاشیه های این مجوز واردات خودروی قوتیالیستها) زمانی بیشتر شد که حسین کنعانی زادگان در مصاحیه ای تلویزیونی اعلام کرد یا مجوز داده شده یک رنج روور 100 میلیارد تومانی وارد کرده است.

مقصر اصلی کیفیت پایین خودروهای صفر کیست؟
این ماجرا بازتاب بسیاری داشته است. مرگ دلخراش بانوی فوتبالیست را برخی(شاید هم به نادرست) به موضوع تبعیض ارتباط داده و باعث و بانی آن را مسئولان میدانند. برای مثال گفته می شود چرا ورزش باید برخی را آنقدر بزرگ کند که از انباشتگی پول خودشان را گم کنند و حاصل همان ورزش برای یک ورزشکار دیگر در همان سطح (تیم ملی) خودروی تیبا باشد؟
بسیاری از خودروهای صفر پس از مدت کوتاهی روانه تعمیرگاه می‌شوند. مسئولین مربوطه عمده کیفیت پایین خودروهای صفر داخلی را انحصاری بودن بازار به دو خودروساز بزرگ، می‌دانند! باشگاه خبرنگاران جوان پیشتر مصاحبه‌ای با افراد معمولی داشته که از خرید خودروهای صفر خود گلایه‌مند بودند. کیفیت پایین محصولات جدید خودروهای صد میلیونی باعث شده برخی خودروهای صفر در همان ماه اول راهی تعمیرگاه شوند.
کیفیت پایین برخی خودروهای صفر حتی اعتراض نمایندگان مجلس را نیز برانگیخته است. مجلس علنا از عملکرد خودروسازهای سایپا و ایران‌خودرو انتقاد کرده و حمایت صددرصدی دولت از آن‌ها را بی‌فایده قلمداد کرده است.
به عقیده نمایندگان، انحصار در بازار خودرو زمینه‌ساز بروز این مشکلات و عدم توجه به کیفیت ساخت محصولات داخلی شده است.

البته این انحصار قرار بود با واردات از بین برود، ولی مجمع مصلحت نظام به دلایلی همچون سیاست‌های کلی تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی، از ورود خودروهای خارجی به وطن جلوگیری کرد.
وضعیت خودروسازی در ایران و ناایمن بودن تولیدات آنها مورد اعتراض برخی از شهروندان است و برخی کاربران فضای مجازی بارها با راه‌انداختن کارزارهای مختلف، سعی به اعتراض در برابر این وضعیت مرگبار و مقایسه آمار تلفات ناشی از آن با حوادث ناگوار دیگر کرده‌اند تا عمق موضوع، بیشتر مشخص شود.
صنعت خودروسازی و بازار عرضه و تقاضای خودرو با توجه به انحصاری بودن توسط زیرمجموعه‌ّهای دولت و عدم امکان واردات آزاد خورو، موجب شده است تا کیفیت این خودروها در شیب سالانه تنزل کیفیت قرار گیرد و بهای پرداختی برای آنها وارد مسیر افزایش لحظه‌ای شود؛ هر چند مقامات دولت ابراهیم رئیسی وعده داده‌اند که «چگونگی و روش‌های واردات خودرو» به کشور را تعیین تکلیف کنند.

واقعا «تیبا» در دنیا رقیب ندارد؟
خبرآنلاین نوشت که فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو نیز در مورد خودروی تیبا گفته بود: «اینکه در رسانه ملی گفته شده خودروی یورو5 زیر 5 یا 6 هزار یورو در دنیا موجود نیست و چنین قیمتی خودرو نمی‌دهند ادعای درستی است اما در حال حاضر شاهد آنیم که حتی خودرویی هم که در ایران تولید می‌شود و بر روی کاغذ یورو5 است و قیمت آن از هم‌ترازهای خارجی‌اش پایین‌تر است همچنان با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.اما این ادعا که تیبای ایرانی با این سطح از کیفیت و قیمت در دنیا بی‌رقیب است ادعای درستی نیست زیرا در همه جای دنیا این موضوع را با خرید خودروهای دست دوم رفع می‌کنند و قرار نیست در همه جای دنیا همه مردم با هر بودجه‌ای بتوانند خودروی نو تهیه کنند.»
اگر گفته شده که این خودرو با قیمت پایینی عرضه می‌شود پیشنهاد ما این است که در واردات را باز بگذارند و قیمت این خودرو را هم افزایش دهند تا ببینند مردم کدام مدل خودرو را انتخاب می‌کنند.
رسول اسدزاده، روزنامه نگار هم در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
* به اتومبیل داخل تصویر نگاه کنید. یک آهن پاره مچاله شده کنار جاده، انگار که با لگد محکم به یک قوطی خالی کنسرو کوبیده باشی، این تصویر آشنا از تصادف ماشین‌های تولید داخل است. ماشین‌هایی که قرار است به هر قیمتی که شده تولید شوند، چون ما برخلاف کشورهای دیگر باید پراید و تیبا تولید کنیم و به قیمت تویوتا و هیوندا به مردم خودمان بفروشیم تا روی قدرت‌های جهانی را کم کرده باشیم لابد... این داستان غم انگیز خودرو و تصادفات جاده‌ای در کشور ماست.
* درست است که در سیاهه پلیس نوشته شده تخطی از سرعت مجاز و عدم توجه به جلو، ولی کیست که نداند اگر ماشینِ درست... ملیکا محمدی جان باخته، لگن زهرا خواجوی شکسته و بهناز طاهرخانی از سر و گردن دچار آسیب دیدگی شدید شده است. زهرا و بهناز فعلا از مرگ‌ ملیکا اطلاع ندارند.
* وقتی چنین وقایعی روی می‌دهد ناخودآگاه ذهن بیشتر مردم می‌رود به سوی حواله‌های خودروهای لوکس فوتبالیست‌های مرد و فاصله‌ای که آن دردانه‌های فدراسیون فوتبال با بقیه ورزشکاران و مردم دارند. کشور ما یکی از بدترین ویترین‌های اختلاف طبقاتی در جهان را دارد. درحالی که بیشتر مردم از ناچاری شاهکارهای تولید داخل را سوار می‌شوند، درصدی از مردم همین کشور هم هستند که فقط به خودروی خارجی عادت کرده، وسیله‌ای که حتی در افغانستان و آفریقا هم کالای سرمایه‌ای نیست و بیشتر کشورهای جهان به جای اصرار در خودکفایی، با واردات این کالا از شرکت های صاحب نام جهان، جان و رفاه شهروندانشان را در خطر نمی‌اندازند.
هانیه توسلی، بازیگر سینما و تلویزیون با انتشار یک استوری در واکنش به مرگ ملیکا محمدی در پی کیفیت پایین خودروی داخلی نوشت:

امید عالیشاه، کاپیتان پرسپولیس ضمن تاسف و تسلیت بابت درگذشت ملیکا محمدی، از خودروهای داخلی انتقاد کرد و نوشت: «این حادثه حزن انگیز را به جامعه ورزش و مردم ایران تسلیت عرض میکنم. روحش شاد و یادش گرامی باد. و اما آقایان مسئول، هنوز هم معتقدید با اصرار در تصمیمات نابجا در مورد کیفیت خوردوی داخلی و واردات خودروی خارجی این دست حادثه ها رخ نخواهد داد؟»

کیفیت پایین خودروهای داخلی برخی کاربران فضای مجازی را بار دیگر خشمگین کرد تا به بهانه فوت ملیکا محمدی باز هم صدای گلایه و انتقادشان از عملکرد خودروسازان بلند شود که بخشی از آن را می‌خوانید:
* کاربری به نام لاله نوشت: ملیکا محمدی دختری که متولد آمریکا بود اما به عشق وطن برگشت تا سرنوشتش در تیبای مچاله و جاده های وصله پینه رقم بخورد. خودتون ماشین خارجی، خانواده تو ویلا لواسان یا کانادا. ما هوای آلوده و ماشین داغون ایرانی!
* محمود اما در توئیتی تند و با خشم گفت: ارابه‌ها داخلی بلای همیشگی جان ایرانیان هستند!
* مینا هم با گلایه نوشت: تا کی نمیخواهید بفهمید خودرو کالای لوکس نیست و با جان و مال مردم سروکار داره؟ تا کی قراره انحصار و رانت بلای جان مردم بشه؟ مطمئن باشید اگر یک ماشین روز خارجی ایمن ( و البته نه لزوما گران) زیر پای ملیکا محمدی بود این فوتبالیست الان زنده بود.
* میعاد هم در توئیتر خود نوشت: مجوز واردات رنج‌روورها، پورشه‌ها و مازراتی‌های 100 میلیاردی برای نورچشمی هاست؛ «مرگ» در تاکسی اینترنتی با خودروی داخلی برای دیگران!