سیاست و بازاریابی - عربستان سعودی در حال حاضر تحت یک برنامه ی توسعه ی بسیار عظیم و گسترده قرار دارد و ابرپروژه ی «نئوم» این کشور گرچه بسیار شناخته شده است، اما تنها یکی از 14 ابرپروژه ی آن است.

روزیاتو: عربستان سعودی در حال حاضر تحت یک برنامه ی توسعه ی بسیار عظیم و گسترده قرار دارد و ابرپروژه ی «نئوم» این کشور گرچه بسیار شناخته شده است، اما تنها یکی از 14 ابرپروژه ی آن است.
1- نئوم / Neom

«نئوم» که بدون شک شناخته شده ترین ابرپروژه ی عربستان سعودی است، بزرگ ترین و همینطور بحث برانگیزترین طرح در دست ساخت این کشور نیز هست.
ابرپروژه ی «نئوم» که محدوده ای به وسعت بیش از 26 هزار کیلومتر مربع را دربرمی گیرد، از 10 بخش تشکیل خواهد شد که 4 تای آن ها تا به حال اعلام شده است، از جمله شهری به طول 170 کیلومتر به نام «لاین» (The Line) که در تصویر بالا آمده است. 3 بخش دیگر عبارتند از یک شهر بندری 8 ضلعی به نام «اکساگون» (Oxagon)، یک پیست اسکی به نام «تروجنا» (Trojena) و یک اقامتگاه جزیره ای به نام «سیندالا» (Sindalah).
شرکت های معماری در حال کار بر روی این پروژه عبارتند از شرکت آمریکایی Morphosis، شرکت انگلیسی CHAP، شرکت دانمارکی BIG، شرکت انگلیسی Zaha Hadid Architects، شرکت های هلندی Mecanoo و UNStudio، شرکت آمریکایی Aedas، شرکت آلمانی LAVA و شرکت استرالیایی Bureau Proberts.
2- روشن / Roshn

«روشن» ابرپروژه ای نه به شهرت «نئوم»، اما به همان اندازه بلندپروزانه است. هدف اصلی این ابرپروژه که به صندوق سرمایه ‌گذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، افزایش نرخ خانه دار شدن در این کشور به 70 درصد تا سال 2030 است. برای این منظور قرار است 400 هزار خانه در جریان این ابرپروژه ساخته شود.
ابرپروژه ی «روشن» در حال حاضر در دست ساخت قرار دارد. تاکنون 6 هزار خانه ساخته شده و 27 هزار خانه ی دیگر نیز در حال ساخت است. همچنین در این ابرپروژه قرار است 850 مسجد و 2،400 مدرسه ساخته و یک میلیون درخت کاشته شود.
3- پروژه دریای سرخ / The Red Sea Project

در ابرپروژه ی «دریای سرخ» که یکی دیگر از طرح های مشهور عربستان سعودی و از بخش های کلیدی برنامه ی این کشور برای رونق صنعت گردشگری خود است، قرار است اقامتگاه هایی در سواحل این کشور ساخته شود. این ابرپروژه که به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان تعلق دارد، از 2 بخش مجزا به نام های «دریای سرخ» و «امالا» (Amaala) تشکیل شده است.
این ابرپروژه شامل فرودگاهی با طراحی شرکت معماری انگلیسی UK studio Foster + Partners می شود که در خاک عربستان سعودی در فاصله ای در حدود 15 کیلومتر از سواحل این کشور در حال ساخت است.
این شرکت انگلیسی نقش بسیار پررنگی در این ابرپروژه دارد و در حال ساخت چندین هتل نیز هست، از جمله یک هتل آبی حلقه ای شکل و یک اقامتگاه جزیره ای به نام «کورال بلوم» (Coral Bloom) که در تصویر بالا آمده است و همینطور یک هتل در میان تپه های شنی عربستان سعودی. این شرکت همچنین در حال ساخت آکواریومی به شکل صخره های مرجانی در اقامتگاه «امالا» است.
دیگر شرکت های معماری در حال کار بر روی این ابرپروژه عبارتند از شرکت ژاپنی Kengo Kuma و شرکت استرالیایی Associates.
4- دیریه / Diriyah

ابرپروژه ی 7 کیلومتر مربعی «دیریه» در غرب ریاض بر ناحیه ی تاریخی الطریف که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده تمرکز دارد، یک شهر خشتی که اولین خانه ی خاندان سعودی بوده و به عنوان مهد پادشاهی سعودی شناخته می شود.
هدف از ابرپروژه ی 63/2 میلیارد دلاری «دیریه» که مدیریت آن را جری اینزریلو برعهده دارد و هزینه ی آن را صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تأمین می کند، تبدیل این منطقه ی تاریخی به یک جاذبه ی گردشگری است. قرار است در این منطقه 38 هتل، 6 موزه و 26 جاذبه ی فرهنگی دیگر ساخته شود.
اولین فاز این ابرپروژه شامل 21 رستوران رو به این شهر خشتی، در اواخر سال 2022 افتتاح شد.
5- پارک ملک سلمان / King Salman Park

«پارک ملک سلمان» که در مرکز شهر ریاض در حال ساخت است، قرار است بزرگ ترین پارک شهری دنیا شود.
این پارک که طراحی آن را شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen و شرکت معماری عربستانی Omrania برعهده دارند، 11 کیلومتر مربع فضای سبز و یک میلیون درخت را دربرمی گیرد. این پارک قرار است با آب شهری 100 درصد بازیافتی آبیاری شود.
در مرکز پارک مجموعه ای از چند سازه ی دیدنی قرار خواهد داشت، از جمله «مجموعه ی هنرهای سلطنتی» شامل یک هرم 110 متری با طراحی شرکت معماری اسپانیایی Ricardo Bofill.
6- مرکز جده / Jeddah Central

این ابرپروژه ی عمدتاً مسکونی که محدوده ای به وسعت 5/7 میلیون متر مربع را دربرمی گیرد و هزینه ی آن توسط صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تأمین می شود، شامل 17 هزار واحد مسکونی و 2،700 اتاق هتل به همراه 4 سازه ی دیدنی خواهد بود.
یکی از این سازه های دیدنی یک مرکز هنری با طراح شرکت معماری انگلیسی Heatherwick Studio (تصویر بالا) است که در محل یک کارخانه ی نمک زدایی آب دریا در کنار دریای سرخ ساخته می شود. دیگر سازه های دیدنی این ابرپروژه عبارتند از یک ورزشگاه با طراحی شرکت معماری آلمانی GMP Architecten، یک خانه اپرا با طراحی شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen و یک اوشناریوم با طراحی شرکت معماری آمریکایی SOM.
7- پروژه کیدیه / Qiddiya Project

ابرپروژه ی «کیدیه» که یکی دیگر از طرح های عربستان سعودی برای توسعه ی صنعت گردشگری خود است، پایتخت سرگرمی، ورزش و فرهنگ عربستان توصیف شده است.
این ابرپروژه ی 367 کیلومتر مربعی که در حال حاضر در غرب ریاض در دست ساخت قرار دارد، امکانات تفریحی متعددی را دربرمی گیرد، از جمله مراکز ورزشی، سالن های کنسرت، زمین های مسابقه، یک زمین گلف و یک شهربازی (تصویر بالا) که مرتفع ترین و سریع ترین ترن هوایی دنیا را خواهد داشت.
این پروژه به طور کامل به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد.
8- مربع / Murabba

ابرپروژه ی «مربع» که قرار است خط افق جدید شهر ریاض را تعیین کند، یک منطقه ی تجاری و تفریحی در اطراف یک آسمان خراش مکعبی شکل به ارتفاع 400 متر و به نام «مکعب» خواهد بود.
این مکعب که شامل 2 میلیون متر مربع فضای فروشگاهی و جاذبه های فرهنگی و گردشگری خواهد بود، در مرکز یک ناحیه ی 19 کیلومتر مربعی قرار دارد که مرکز شهر جدید پایتخت عربستان سعودی خواهد بود.
ابرپروژه ی «مربع» که هدایت آن را محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی برعهده دارد، دربرگیرنده ی 100 هزار واحد مسکونی، 9 هزار اتاق هتل، 980 هزار متر مربع فضای فروشگاهی و 1/4 میلیون متر مربع فضای اداری است.
9- مرکز شهر سعودی / Saudi Downtown

ابرپروژه ی «مرکز شهر سعودی» که به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، قرار است یک مرکز شهر مدرن و چند منظوره و جاذبه های گردشگری ای با فرهنگ های محلی متنوع عربستان سعودی در 12 شهر این کشور برپا کند.
این ابرپروژه در مجموع محدوده ای به وسعت بیش از 10 میلیون متر مربع را دربرمی گیرد.
10- ماسار / Masar

در ابرپروژه ی «ماسار» که هدایت آن را یک شرکت ساخت و ساز عربستانی خصوصی به نام Umm Al Qura برعهده دارد، قرار است زمینی به طول 3/6 کیلومتر و به عرض 300 متر در کنار مسجد الحرام، مسجد جامع مکه مورد بازسازی قرار گیرد.
در این ابرپروژه قرار است 205 برج در اطراف خیابانی به پهنای 60 متر منتهی به مسجد الحرام ساخته شود. اجرای این ابرپروژه با ساخت نزدیک ترین برج ها به مسجد الحرام آغاز شده و انتظار می رود تا سال 2035 به پایان برسد.
شرکت های معماری در حال کار بر روی این پروژه عبارتند از شرکت عربستانی Omrania، شرکت آمریکایی HOK و شرکت انگلیسی RMJM.
11- العلا / Al’Ula

یکی دیگر از ابرپروژه های عربستان سعودی برای افزایش جمعیت گردشگران این کشور به 100 میلیون نفر در سال، «العلا» در شمال غرب این کشور است که آن را سنگ بنای بلندپروازی های فرهنگی و گردشگری پادشاهی عربستان توصیف کرده اند.
در این ابرپروژه قرار است در ناحیه ی اطراف منطقه ی تاریخی العلا که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، چندین موزه و هتل ساخته شود، از جمله یک هتل زیرزمینی با طراحی شرکت معماری فرانسوی Jean Nouvel درون یک تپه ی ماسه سنگی (تصویر بالا) و یک اقامتگاه چادری مجلل با طراحی یک شرکت معماری فرانسوی دیگر به نام AW2.
موزه های این ابرپروژه عبارتند از یک موزه ی هنرهای معاصر با طراحی شرکت معماری لبنانی Lina Ghotmeh و موزه ی «اینسنس رود» (Museum of the Incense Road) با طراحی شرکت معماری انگلیسی Asif Khan.
12- منطقه ی اقتصادی ملک عبدالله / King Abdullah Financial District

منطقه ی اقتصادی ملک عبدالله که شاید دقیقاً یک ابرپروژه نباشد، چرا که ساخت آن پیش از اعلام برنامه ی چشم انداز 2030 عربستان سعودی آغاز شده بود، یک منطقه ی اداری و مسکونی وسیع در ریاض است که بیشتر آن تکمیل شده است.
این پروژه ی یک میلیون و 600 هزار متر مربعی که با هدایت شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen در حال طراحی است، قرار است شامل 61 برج و آسمان خراش با طراحی چند شرکت معماری مختلف از جمله شرکت عربستانی Omrania، شرکت های آمریکایی SOM، Gensler و HOK و شرکت های انگلیسی CallisonRTKL و Foster + Partners باشد.
همه ی سازه های این پروژه توسط چند پل مجهز به سیستم تهویه هوا به یکدیگر متصل می شوند و یک سیستم مونوریل 6 ایستگاهه در سرتاسر این منطقه نیز قرار خواهد داشت.
این منطقه ی اقتصادی به متروی در دست ساخت ریاض متصل خواهد شد. ایستگاه متروی منطقه ی اقتصادی ملک عبدالله که بسیار بزرگ خواهد بود، طراحی شرکت معماری انگلیسی Zaha Hadid Architects است.
13- شهر غیر انتفاعی محمد بن سلمان / Mohammed bin Salman Non-profit City

ابرپروژه ی «شهر غیر انتفاعی محمد بن سلمان» که نام ولیعهد سعودی را بر روی خود دارد و هزینه ی آن از سوی بنیاد شخصی او تأمین می شود، در شهر ریاض به عنوان مرکز رشد کسب و کارها و محلی برای حمایت از رهبران آینده ی عربستان سعودی در حال ساخت است.
این شهر طراحی شرکت معماری انگلیسی CallisonRTKL است و با اتوبوس های خودکار آن می توان در عرض 15 دقیقه به هر نقطه از شهر رسید.
این شهر همچنین قرار است یک مرکز هنری با یک سازه ی شفاف با طراحی شرکت معماری بحرینی Studio Anne Holtrop، یک سازه ی سه گوش به عنوان مقر شهر با طراحی شرکت معماری استرالیایی Conrad Gargett و یک مرکز کره ای شکل ویژه س علم، فناوری، مهندسی، هنر و ریاضیات نیز داشته باشد.
14- سون / Seven

ابرپروژه ی «سون» که به طور کامل به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، با شعار «ساخت فردایی سرگرم کننده تر» در دست ساخت است. این صندوق قرار است 10 منطقه ی تفریحی در سرتاسر عربستان سعودی بسازد.
این مناطق تفریحی که قرار است برای جمعیت جوان این کشور امکانات تفریحی فراهم کنند، هر یک شامل مراکز ورزشی سرپوشیده، پاساژ، سالن های بولینگ، زمین های گلف سرپوشیده، مراکز سرپوشیده ی موج سواری، مراکز چتربازی و سالن های سینما خواهند بود.