بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - تکمیل کردن رزومه به صورت دستی رو به افول است. در عصر کامپیو‌تر و تکنولوژی‌های سایبرنتیک، بیشتر کارفرمایان، متقاضیان شغل به صورت بر خط (آنلاین) را ترجیح می‌دهند. این در حالی است که متقاضیان کار نیز برای پیدا کردن شغل بیشتر از هر منبع دیگری به اینترنت مراجعه می‌کنند، اما نکته‌ای که همچنان به قوت خود باقی است، زبان بدن (Body Language) متقاضی شغل است در هنگام مصاحبه و چگونگی اثرگذاری اولیه او در زمان ورود به اتاق مصاحبه.
چه نوع شخصی هستید؟
مصاحبه‌کننده، متناسب با زبان بدن شما می‌تواند بفهمد که آیا به خودتان اطمینان دارید، آیا خجالتی یا اهل دوستی و مراوده هستید، آیا تکرو یا اینکه اهل تیم و گروه هستید یا حتی اینکه دارید راستش را می‌گویید یا خدای ناکرده موضوعات غیرصحیح می‌گویید. این مصاحبه‌کننده‌ها می‌توانند بگویند که آیا قادر به انجام آن شغل هستید، آیا وفاداری شغلی دارید و اینکه می‌توانید با بقیه کارکنان کنار بیایید یا نه. مصاحبه‌کننده مبتنی‌بر سوالاتی که مطرح می‌کند نه تنها به پاسخ شما توجه می‌کند، بلکه به نحوه پاسخ دادن شما نیز دقت می‌کند. مصاحبه‌کننده عموما متناسب با صلاحیت و سطح توانایی خود قادر به یافتن پاسخ سوالات مطرح شده است. توانایی شما در درک و رمزگشایی زبان بدن مصاحبه‌کننده و تطبیق زبان بدن خود با آن، نقش تعیین‌کننده‌ای در توفیق شما برای استخدام خواهد داشت.
کاملا آماده باشید
به موقع رسیدن به جلسه مصاحبه از مهم‌ترین نکاتی است که در مورد آن نمی‌توان گذشت کرد. قرار مصاحبه به عنوان یک قرار بسیار مهم تلقی می‌‌شود و دیر رسیدن در چنین جلسه‌ای به عنوان یک خطای فاحش به حساب می‌آید که ممکن است حتی به قیمت از دست دادن شغل تمام شود. نگرش شما در مورد زمان، پیام بدی به کارفرما ارسال می‌کند و حکایت از رفتار غیرحرفه‌ای شما می‌کند. بهانه ترافیک در چنین مواردی بسیار ناامیدکننده و غیرقابل بخشش است. بهتر است در سر چنین قراری یک ساعت زود‌تر حاضر شوید تا اینکه یک دقیقه دیر برسید.
اولین برخورد
زمانی که مصاحبه‌کننده برای ملاقات شما داخل اتاق می‌شود، سعی نکنید تا با وی دست بدهید مگر آنکه ابتکار دست دادن با مصاحبه‌کننده باشد. در چنین شرایطی دوستانه و مشتاقانه اما نه محکم و با حفظ تماس چشمی با وی دست بدهید. در ابتدای مصاحبه صاف روی صندلی بنشینید و تکیه بزنید.
از قوز کردن یا لم دادن و نیز کج نشستن بر روی صندلی پرهیز کنید؛ زیرا می‌تواند موجب این تصور در ذهن مصاحبه‌کننده شود که شما علاقه‌ای به این مصاحبه ندارید یا اینکه حوصله‌تان سر رفته است. از سوی دیگر، نشستن بر روی لبه صندلی هم نشانگر مقدار کمی عصبی بودن است و هم اینکه با شرایط و محیط راحت نیستید. وقتی مصاحبه‌کننده چیزی می‌گوید، بهتر است که تا اندازه‌ای به سمت جلو خم شوید. این حرکت نشان‌دهنده علاقه و توجه به گفتار مصاحبه‌کننده است. شما می‌توانید سرتان را کمی به سمت وی خم کنید تا نشان دهید که با دقت به حرف‌های وی توجه می‌کنید.
حرکات صحیح
دست به سینه ننشینید، زیرا این حرکت می‌تواند حالت تدافعی شما را تداعی کند. دست‌ها را به حالت راحت و غیرانقباضی بر روی پا‌ها بگذارید یا اینکه آن‌ها را بر روی دسته صندلی قرار دهید. با این کار شما قادر خواهید بود تا با حرکات دست از گفتار خود حمایت و پشتیبانی کنید.
در هنگام صحبت کردن می‌توانید گاهی از حرکت سر به منظور تاکید یا تایید یک موضوع یا دادن مفهومی عمیق‌تر به آنچه که بیان می‌نمایید، استفاده کنید. حرکات دست نیز می‌تواند چاشنی خوبی برای گفت‌و‌گو باشد. اگر از حرکات دست استفاده کنید، مصاحبه‌کننده تصور خواهد کرد که از روند مصاحبه راضی هستید. حرکات دست بیش از اندازه در ابتدای مصاحبه ایده خوبی نیست. راه صحیح این است که در طول مصاحبه به تدریج از این تکنیک استفاده کنید.
به حرکات دست مصاحبه‌کننده‌تان توجه کنید
چنانچه وی برای بیان و توضیح مطلبی از دست‌های خود به مقدار زیادی استفاده می‌کند، شما هم می‌توانید این کار را انجام دهید. اما وقتی خیلی از این ابزار استفاده نمی‌کند، شما هم زیاد استفاده نکنید. خیلی مهم است که حرکات خود را با حرکات مصاحبه‌کننده مطابقت دهید تا بتوانید یک ارتباط هماهنگ ایجاد کنید. مواظب حرکات ناخودآگاهی باشید که گاهی به علت تنش از خود بروز می‌دهید. برخی از اقداماتی که می‌تواند مصاحبه‌کننده را بیازارد عبارتند از:
* با نوک انگشتان بر روی میز زدن.
* پا‌ها را مداوم جابجا کردن یا تکان دادن.
* ناخن‌ها را جویدن.
* با خودکار یا تلفن همراه بازی کردن و آنها را تکان دادن.
مصاحبه پانل
مصاحبه با یک نفر می‌تواند برای بسیاری از متقاضیان کار یک خبر مسرت‌بخش باشد، اما مصاحبه با یک گروه شاید باعث گیجی و سر درگمی مصاحبه‌شونده بشود، به‌خصوص وقتی که بایستی تماس چشمی برقرار کند.
این مهم است که تماس چشمی را در حد برابر، با تمام گروه مصاحبه‌کننده حفظ کنید. با برقرار کردن یک تماس چشمی هماهنگ با آن‌ها به جلب اعتماد آن‌ها نائل می‌شوید و از مصاحبه لذت خواهید برد. زمانی که یکی از مصاحبه‌کنندگان از شما سوالی می‌پرسد یا مطلبی را بیان می‌کند، تماس چشمی را با وی تا زمانی ادامه دهید که وی مشغول صحبت کردن است. این نشانگر آن است که شما فعالانه به گفته‌های وی توجه می‌کنید. وی ممکن است در این شرایط به دیگر مصاحبه‌کنندگان نیز نگاه کند و دوباره نگاه خود را به شما برگرداند، ‌ در این شرایط می‌توانید با تکان دادن سر موجب تشویق وی برای ادامه صحبت شوید.
زمانی که به پرسشی پاسخ می‌دهید، ابتدا نگاه خود را منعطف به شخصی کنید که پرسش را مطرح کرده است، اما در هنگام پاسخ دادن بایستی به دیگر مصاحبه‌کنندگان نیز توجه کنید و دوباره زمانی که می‌خواهید نکته‌ای را اثبات کنید یا بر موضوعی تاکید کنید یا توضیح خود را به پایان ببرید، بهتر است با فردی که پرسش را طرح کرده است، ارتباط چشمی برقرار کنید.
مشاهده و دقت در مورد زبان بدن مصاحبه‌کنندگان به اندازه دقت و حساس بودن به زبان بدن خودتان، دارای اهمیت است. ژست‌های مصاحبه‌کننده می‌تواند به شما علائمی را نشان دهد که حاکی از روند صحیح عملکرد شما در طی مصاحبه باشد.
این مطلب همچنین می‌تواند عملکرد غلط و ناصحیح شما را در ابتدایی‌ترین مراحل به شما گوشزد کند تا از ادامه آن و در نتیجه مردود شدن در مصاحبه، جلوگیری کنید. مصاحبه‌کنندگان ممکن است در ابتدا آگاهانه متوجه بروز زبان بدن خود نباشند، بنابراین شما شانس تغییر استراتژی خود را خواهید داشت.
عصبی بودن چندان هم بد نیست
دانستن اینکه چگونه با اعتماد به نفس از زبان بدن استفاده کنید، می‌تواند شانس شما را برای توفیق در مصاحبه، افزایش دهد. شما می‌توانید از این دانش برای پوشاندن نگرانی خویش استفاده کنید، اما این موضوعی است که نباید در مورد آن خیلی حساسیت نشان دهید. بسیاری از متقاضیان کار به هنگام مصاحبه بسیار مضطرب و هیجان‌زده هستند و نمی‌خواهند تا مصاحبه‌کننده در مورد احساس درونی آن‌ها چیزی بداند. با این حال اضطراب و هیجان در چنین شرایطی کاملا طبیعی و عادی است. عصبی بودن شما حتی می‌تواند مبین ارزشمند بودن این کار و شغل برای شما باشد. اگر عصبی نباشید و همانند یک آدم شاد و بی‌خیال رفتار کنید، ممکن است این تصور را ایجاد کنید که علاقه چندانی به آن کار ندارید. مصاحبه نه تنها به عنوان راهی برای تعیین بهترین و ماهر‌ترین افراد و متقاضیان شغل قلمداد می‌شود، بلکه به مصاحبه‌کننده اجازه می‌دهد تا در مورد دیگر خصوصیات مصاحبه‌شونده نیز اطلاعاتی کسب شود. این اولین مواجهه با فردی است که شاید به زودی همکار شما شود. اگر اینگونه است، پس مصاحبه‌کننده (که می‌تواند رییس شما باشد) باید شما را‌‌ همان گونه که هستید بشناسد.
زبان بدن در جلسات
ارتباطات در یک جلسه به طور دائم برقرار است. در طول یک جلسه ممکن است افراد زیادی درگیر صحبت کردن نشوند، اما تقریبا همه (اگر نه هر یک از افراد) به نمایش علائمی از زبان بدن مشغول هستند که بیانگر احساس واقعی و درونی آنان است.
چنانچه ریاست جلسه را برعهده دارید، دانستن این نکته اهمیت دارد که آیا حضار به آنچه که می‌گویید علاقه‌ای دارند یا نه؟ یا اینکه آیا با نظرات شما موافق، یا با آن مخالف هستند؟ شناسایی سریع علائم بی‌حوصلگی و مخالفت مخاطبان، در تغییر رویکرد شما به ارائه مطالب در صورت ضرورت، از اهمیت بالایی برخوردار است. زمانی که متوجه می‌شوید توجهات رو به کاهش است یا نگاه‌ها بدون چشم به هم‌زدن به شما دوخته شده است، این می‌تواند به مفهوم بی‌علاقگی آنان به موضوع طرح شده باشد. موضوع را کش ندهید یا کاری کنید که شرایط از یکنواختی خارج شود. زمانی که مخاطبان مداوما سر خود را به علامت تایید تکان می‌دهند، این بدان معنی است که آن‌ها با آنچه می‌گویید موافق هستند. زمانی که مصاحبه‌کنندگان دست به سینه می‌شوند، به بینی یا دور دهان خود دست می‌زنند، به پشت صندلی خود تکیه می‌دهند، و بد‌تر از همه اینکه سر خود را به علامت مخالفت تکان می‌دهند، یعنی با ایده‌های مطرح شده موافقتی ندارند. در این شرایط به دقت راجع به اقداماتی بیندیشید که می‌تواند اوضاع را آرام کند. زمانی که یکی از مخاطبان نفس عمیق می‌کشد، شاید به این مفهوم باشد که می‌خواهد سخنان شما را قطع کند و نظر خود را مطرح نماید.
بهتر است به دیگر ژست‌ها و علائمی که در زیر آمده است نیز توجه کنید:
* تغییر تن صدا
* اخم کردن
* به زمین نگاه کردن
* با نوک انگشتان دست روی میز زدن
*خروج از اتاق
شما باید به احساس درونی هر یک از حضار اشراف پیدا کنید و به خاطر بسپارید که این موضوع چگونه می‌تواند بر عکس‌العمل دیگر حضار اثر بگذارد. اگر موضوع مورد بحث داغ‌تر از آن باشد که بتوان آن را کنترل کرد، شاید بهتر باشد که جلسه را به زمان دیگری موکول کنید. برخی افراد احساساتی ممکن است علائم کاملا ملموسی را در حالت صورت و در زبان بدن از خود بروز دهند. شناسایی سریع این علائم در طول جلسه می‌تواند از بروز هرگونه انفجار و سرریز احساسات ناخواسته، جلوگیری کند.
اهمیت برقرار کردن ارتباط و زبان بدن
بدون تردید، ارتباطات به اندازه خود زندگی مهم است. نمی‌توان تصور کرد که دنیای بدون ارتباطات چه اوضاعی خواهد داشت. حتی انسان‌های اولیه نیز سعی می‌کردند راه‌هایی را برای برقرار کردن ارتباط ایجاد کرده تا شرایط را تسهیل کنند، بنابراین ضرورت این موضوع در این عصر مدرن که همه چیز به سرعت اتفاق می‌افتد، صد‌ها بار بیشتر خواهد بود. ارتباطات در اشکال متنوع و گوناگونی محقق می‌شود که همگی ارزشمند است. شاید زبان بدن از آن جهت که کمتر مورد توجه قرار گرفته است از وجوه ناشناخته‌ای برخوردار باشد، اما این موضوع قطعا به مفهوم کم‌اهمیت بودن یا کم اثربخش بودن آن نیست؛ زیرا زبان بدن از جمله فعالیت‌هایی است که بیش از هر روش ارتباطی دیگر (اگرچه به صورت ناخودآگاهانه) به وسیله همه به کار گرفته می‌شود. ما همگی از آن استفاده می‌کنیم، اما به ندرت به این استفاده توجه می‌کنیم. زبان بدن یکی از قابل اعتماد‌ترین منابع اطلاعات واقعی است. حرکات، بلند‌تر از واژه‌ها سخن می‌گویند و زبان بدن ترجمه کلامی این مفهوم است. اگر زبان در ارائه یک مفهوم به عنوان یک عامل شناخته می‌شود، آنگاه زبان بدن می‌تواند روشی برای برقرار کردن ارتباط باشد. زبان بدن مبنای صحبت عملی است که بلند‌تر از واژه‌ها به اجرا درمی‌آید. زبان تن به طور طبیعی در دسترس همه ما قرار دارد و به صورت همزمان محقق می‌شود. تمام چیزی که برای استفاده از زبان بدن نیاز دارید، دانش نحوه تعبیر و به کارگیری آن به صورت کامل است. خودتان را از داشتن چنین مهارتی محروم نکنید. بله، این یک مهارت است. آنچه که در این نوشتار تقدیم شد عبارت بود از همین مهارت‌ها که می‌تواند شما را در برقراری ارتباطات طی فعالیت‌های اجتماعیتان یاری کند. به شما پیشنهاد می‌کنم که این قبیل مطالب را مکرر بخوانید و به مطالب آن مراجعه کنید تا این مهارت را کسب کنید و آن را ملکه ذهن خود قرار دهید. توجه داشته باشید که مطالب ارائه شده همه چیز زبان بدن نیست و این موضوع با این مقالات تمام نمی‌شود. تجربه و عمل کردن به این دانسته‌ها از مهم‌ترین عوامل در کسب این مهارت به حساب می‌آید. تجربه کردن باعث می‌شود تا مهارت استفاده از زبان بدن را عمق ببخشید. زبان بدن یک امر مطلق نیست، اما قطعا به اثربخشی بیشتر شما در برقرار کردن ارتباطات می‌انجامد.
دانلود این مطلب از کتابخانه پایگاه اطلاع رسانی صنعت
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد مورخ 1 اسفند 1389 (به نقل از دو ماهنامه توسعه مهندسی بازار)