چاپ

بازاریابی سیاسی - از دلایل اصلی چند شغله بودن برخی از شهروندان می‌توان به کسب درآمد بیشتر برای تامین نیاز‌های زندگی- به دلیل بالا بودن هزینه‌های زندگی و پایین بودن سطح درآمد افراد – اشاره کرد.

ظهیر مرادی، نویسنده و پژوهشگر
وجود تورم بالا و افزایش هزینه‌های زندگی به ویژه در کلان‌شهرها این روند را تشدید می‌کند.
اما در مقابل افرادی هستند که تامین هزینه‌های زندگی برای‌شان مقدور است و صرفا به دلیل اینکه در خانه بیکار نمانند به شغل‌های بعدی روی می‌آورند.
همانند کارمند بازنشسته‌ای که در شهرستان کوچکی زندگی می‌کند و نسبت به کلان‌شهرها هزینه‌های زندگی به مراتب پایین‌تری دارد، اما صرفا برای سرگرمی کار می‌کند و پس از بازنشستگی با خرید تاکسی، یا رفتن به آژانس‌ها یا خرید و اجاره مغازه مشغول به فعالیت است و چون این افراد در شهرهای کوچک، افراد نسبتا شناخته‌شده‌ای هستند و آشنایان بیشتری دارند، بنابراین به هر شغلی که روی می‌آورند از درآمد نسبتا بالاتری برخوردار هستند.
مشکل تامین اشتغال و وجود بیکاری گسترده، یکی از معضلات بزرگ اقتصاد کشور در دهه‌های اخیر بوده که با وجود تلاش دولت، هر روز پیچیده‌تر می‌شود. در سال‌های اخیر همواره در کنار بیان مشکل بیکاری، از معضل کاملا متناقض دیگری نام برده می‌شود و آن دو یا چند شغله بودن برخی از افراد جامعه است.
در حالی که بخش قابل توجهی از شهروندان کشور – به ویژه قشر جوان تحصیل‌کرده ـ از یافتن شغلی مناسب برای تامین حداقل‌های معشیتی خود ناتوان هستند، برخی از شهروندان در دو یا چند شغل مشغولند. کارمندی که خود مشغول به کار دولتی است، همسرش فعالیت خدماتی نظیر آرایشگاه انجام می‌دهد، در اکثر اوقات بیکاری با شغل مسافرکشی یا رفتن به آژانس درآمدی دیگری کسب می‌کند و افزون بر این موارد مشغول فعالیت کشاورزی هم هست یا با نفوذی که در ادارات و سازمان‌ها دارد، کارهای دیگری انجام می‌دهد که این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا جوان تحصیل‌کرده‌ای نتواند مشغول به کار شود و به نوعی دچار بیکاری مطلق می‌شود.
در اینجا این سوال مطرح می‌شود که دو یا چند شغله بودن برخی اشخاص – در حالی که بخش قابل توجهی از شهروندان به ویژه جوانان با معضل بیکاری مواجهند – چه تبعاتی برای جامعه در پی خواهد داشت؟
تبعات فردی
این تبعات فردی نه تنها برای فرد چند شغله ایجاد می‌شود، بلکه برای جوانی که هیچ شغلی ندارد تبعات جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. در ذیل به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
فرد چند شغله: افزایش ساعت کاری روزانه سبب ایجاد خستگی مفرط، افزایش استرس، ناراحتی‌های جسمی و روانی مختلف در شخص شده و فرد را از محیط خانواده دور خواهد کرد. بدیهی است فردی که به واسطه داشتن چند شغل حضورش در محیط خانواده کم‌رنگ می‌شود، توانایی انجام وظایف مختلف خود در خانواده – به جز تامین نیازهای مالی- را نداشته و این امر آثار سوء مختلفی برای فرد و خانواده خواهد داشت.
فرد بیکار: بیکاری تبعات به مراتب جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت که از جمله می‌توان به اعتیاد، افسردگی، افزایش بزهکاری، افزایش آمار خودکشی، افزایش آمار طلاق (به دلیل بیکاری همسر) و... اشاره کرد.
تبعات اجتماعی و اقتصادی
همچنین تصدی یک نفر بر چند شغل- در صورتی که کشور با معضل بیکاری گسترده جوانان به ویژه جوانان تحصیل‌کرده روبه‌رو است- مغایر با اصل عدالت اجتماعی است، زیرا این امر هم سبب افزایش شکاف طبقاتی در جامعه می‌شود و هم اینکه کشور را از بهره‌مندی از توانایی‌های این جوانان محروم می‌سازد.
در این حالت بخش قابل توجهی از مشاغل کشور در اختیار تعداد معدودی از شهروندانی قرار می‌گیرد. مشاغلی که تخصیص آنها به جوانان جویای کار می‌توانست بخش قابل توجهی از بیکاری موجود کشور را مرتفع ساخته از تبعات سوء اقتصادی اجتماعی آن بکاهد و همچنین با به‌کار‌گیری نیروی این جوانان، بهره‌وری و بازدهی را در اقتصاد افزایش دهد.
البته همان‌گونه که در آغاز ذکر شد، بخش قابل توجهی از دو شغله بودن افراد به دلیل وجود مشکلات معیشتی شهروندان و بالا بودن هزینه‌های زندگی از یکسو و پایین بودن سطح درآمدی شهروندان است که آنها ناگزیر – با وجود همه ناملایمات به اشتغال در چند شغل رو می‌آورند، اما می‌توان گفت بخشی دیگر از چندشغله‌ها را نمی‌توان به دلیل تامین مشکلات معیشتی دانست.
بنابراین بدیهی است برای رفع این معضل باید ابتدا دولت با انجام اقدامات مناسب و اجرای اصلاحات اقتصادی، زمینه رفع معضل تورم بالای موجود کشور را فراهم ساخته و نیز با حمایت از تولید داخلی بستر لازم برای رشد بیشتر اقتصادی کشور و افزایش درآمد سرانه شهروندان را فراهم کند.
در این صورت با افزایش درآمد شهروندان و بهبود وضع معیشتی آنها، انگیزه افراد برای چند شغله بودن و انجام کار طاقت‌فرسا کاسته شده و از سوی دیگر با مقابله جدی با افرادی همچون کارمندان دولت و همچنین بازنشسته‌های چند شغله سبب افزایش اشتغال و در نتیجه رفع معضل بیکاری کشور خواهد شد.