بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - ایسنا / ماه رمضان یکی از مهم‌ترین ایام مذهبی مسلمانان است که در آن افراد به مدت یک ماه روزه می‌گیرند. روزه‌داری به معنای پرهیز از خوردن و آشامیدن در طول روز است و تنها در ساعات شبانه، افراد می‌توانند غذا و مایعات مصرف کنند. این تغییر در عادات غذایی، متابولیسم بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند روی عملکرد اندام‌های داخلی تأثیر بگذارد. از آنجا که معده، روده و کبد از مهم‌ترین اعضای بدن در فرآیند هضم و جذب مواد غذایی هستند، بسیاری از پژوهشگران تلاش کرده‌اند تأثیر روزه‌داری بر این اندام‌ها را بررسی کنند.
در سال‌های اخیر، برخی مطالعات نشان داده‌اند که روزه‌داری ممکن است باعث افزایش اسیدیته معده و سطح آنزیم‌های گوارشی شود، در حالی که برخی دیگر تأثیر منفی خاصی را گزارش نکرده‌اند. برخی افراد در طول روزه‌داری دچار مشکلاتی مانند سوزش معده، سوءهاضمه یا یبوست می‌شوند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این تغییر در الگوی غذایی باعث بهبود عملکرد گوارشی آن‌ها شده است. بنابراین، جمع‌بندی علمی در این زمینه می‌تواند به درک بهتر تأثیرات روزه بر دستگاه گوارش کمک کند.
در همین راستا، زینب نیک‌نیاز و همکارانش از دانشگاه علوم پزشکی تبریز پژوهشی را انجام داده‌اند تا تأثیر روزه‌داری در ماه رمضان بر سلامت دستگاه گوارش را مورد بررسی قرار دهند. این تیم تحقیقاتی، مطالعات علمی مختلفی را که تاکنون در این زمینه انجام شده بود، مرور کرده و یافته‌های آن‌ها را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده است.
برای انجام این پژوهش، محققان پایگاه‌های علمی معتبر را بررسی کردند و مقالاتی را که به تأثیر روزه‌داری بر علائم و بیماری‌های گوارشی پرداخته بودند، انتخاب کردند. در مجموع، 37 مقاله علمی که دارای معیارهای پژوهشی لازم بودند، در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. هدف این پژوهش، جمع‌بندی اطلاعات علمی موجود و ارائه تصویری جامع از تأثیر روزه‌داری بر دستگاه گوارش بود.
نتایج این تحقیق نشان دادند که روزه‌داری در برخی موارد می‌تواند تأثیراتی بر دستگاه گوارش داشته باشد. برای مثال، در افرادی که به زخم معده یا زخم اثنی‌عشر مبتلا هستند، احتمال خونریزی گوارشی در ماه رمضان افزایش پیدا می‌کند. همچنین مشخص شد که در بیماران مبتلا به سیروز کبدی، روزه‌داری می‌تواند خطر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی را افزایش دهد. اما در مقابل، پژوهشگران دریافتند که روزه‌داری در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی نه‌تنها ضرری ندارد، بلکه می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند.
همچنین، این مطالعه نشان داد که در افراد سالم، روزه‌داری تأثیر منفی خاصی بر دستگاه گوارش ندارد و تنها مشکل شایع گزارش‌شده، افزایش یبوست بوده است که می‌توان آن را با اصلاح سبک زندگی و مصرف مناسب مایعات مدیریت کرد. به علاوه در بیماران مبتلا به کولیت زخمی نیز مشخص شد که روزه‌داری ممکن است تأثیر مثبتی در کاهش علائم بیماری داشته باشد.
این یافته‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند، زیرا نشان می‌دهند که روزه‌داری در بیشتر موارد برای افراد سالم خطری ندارد، اما در برخی بیماران گوارشی باید با احتیاط بیشتری انجام شود. به‌ویژه، افرادی که سابقه زخم معده دارند، بهتر است پیش از روزه‌داری تحت نظر پزشک قرار بگیرند و در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی مانند بررسی عفونت هلیکوباکتر پیلوری را انجام دهند. از سوی دیگر، افرادی که از کبد چرب غیرالکلی رنج می‌برند، می توانند به خوبی از فواید روزه‌داری بهره‌مند شوند، زیرا کاهش وزن در این ماه می‌تواند تأثیر مثبتی بر وضعیت آن‌ها داشته باشد.
نتایج این پژوهش در فصلنامه «قرآن و طب» که وابسته به معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، منتشر شده اند. این نشریه به بررسی پژوهش‌های علمی در حوزه تأثیر آموزه‌های اسلامی بر سلامت بدن می‌پردازد و یافته‌های جدید علمی را در این زمینه منتشر می‌کند.