بزرگنمايي:
سیاست و بازاریابی - حافظه کش چیست و چه مزایا و معایبی دارد، در این مقاله از مدیروب با ما همراه باشید.
احتمالا تا به حال متوجه مدت زمانی که طول میکشد تا برای اولین بار یک اپلیکیشن یا وبسایت را باز کنیم شدهاید. این مدت زمان، حتی اگر چند ثانیه بیشتر طول نکشد، هنگام وبگردی یا کار با اپلیکیشنها اهمیت بسیاری پیدا میکند. این طولانی شدن زمان بارگذاری وبسایتها و برنامهها، عمدتا به این خاطر است که دادههای کش شدهای برای آنها روی حافظه دستگاه مورد استفاده خود نداریم. اگر برایتان سوال شده است که منظور از حافظه کش چیست و چه مزایا و معایبی دارد، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
حافظه کش (Cache) چیست؟
حافظه پنهان یا کش (Cache)، یک مکان ذخیرهسازی است که اطلاعات موقتی را جمعآوری میکند تا وبسایتها، مرورگرها و اپلیکیشنها بتوانند سریعتر بارگذاری شوند. به بیان دیگر، کش نوعی حافظه میانجی کوچک است که سرعت دستیابی به اطلاعات را بالا میبرد. بسته به اینکه دستگاه شما یک کامپیوتر رومیزی، لپتاپ یا موبایل باشد و از مرورگر یا اپلیکیشن استفاده کنید، انواع متفاوتی از کش را خواهید داشت.
حافظه کش بازیابی سریع اطلاعات را آسان میکند، که در واقع باعث میشود دستگاهها سریعتر کار کنند. حافظه کش درست مثل یک انباری عمل میکند؛ دسترسی به دادهها بصورت محلی را ممکن میسازد تا دیگر نیازی نباشد هر بار که از یک وبسایت بازدید میکنید یا یک اپلیکیشن را باز میکنید، آن دادهها را مجددا دانلود نمایید.
حافظه کش (Cache) در بخشهای مختلف چه نقش موثری دارد؟
اگر بخواهیم تاثیر حافظه کش را بر زندگی روزمره خود بررسی کنیم، با 3 حوزه اصلی سر و کار خواهیم داشت:
دستگاهها و نرمافزارها کش هم در نرمافزارها و هم در سختافزارها وجود دارد. CPU (Central Processing Unit) که جزء اصلی پردازش اطلاعات نرمافزارهای موجود در کامپیوترهای رومیزی، لپتاپ، تلفنهای هوشمند یا تبلتها است، حافظه کش مخصوص به خود را دارد. کش پردازنده (CPU) یک قطعه حافظه کوچک است که به پردازنده کمک میکند تا به آسانی اطلاعاتی که مکررا مورد استفاده قرار میگیرد را بازیابی کند. کش پردازنده، دادههایی که حافظه اصلی دستگاه شما برای اجرای دستورالعملها استفاده میکند را بسیار سریعتر از حالت معمول ذخیره میکند.
مرورگرهای وب هر مرورگر اینترنتی (اعم از گوگل کروم، فایرفاکس، مایکروسافت اج یا سافاری) حافظه کش مخصوص به خود را دارد. حافظه کش یک مرورگر، فایلهای مورد نیاز برای نمایش وبسایتهایی که بازدید میکنید را ذخیره میکند تا آنها را برای دفعه بعد که از آن وبسایتها بازدید میکنید، آماده داشته باشد. اینگونه میتواند آن وبسایتها را سریعتر بارگذاری کند. این فایلها شامل عناصری مثل فایل HTML، CSS، جاوا اسکریپت، کوکیها و تصاویر میشوند.
برای مثال، وقتی شما از سایت دیجیکالا بازدید میکنید، مرورگر شما تمام تصاویر موجود در صفحاتی که باز کردید، فایلهای HTML و سایر فایلهای اسکریپت مورد نیاز برای رندر کردن صفحات، اطلاعات شخصی مثل اطلاعات ورود به حساب کاربری و محتویات سبد خرید شما را دانلود میکند. به همین دلیل است که وقتی کش مرورگر خود را پاک میکنید، درمییابید که باید مجددا وارد حسابتان شده و تنظیمات دلخواهتان را اعمال کنید.
اپلیکیشنها اپلیکیشنها نیز حافظه کش مخصوص به خود را دارند. درست مثل مرورگرها، اپلیکیشنها نیز فایلها و دادههای مهم را ذخیره میکنند تا بتوانند در موقع نیاز، آنها را به سرعت بارگذاری کنند. از آنجاییکه هر اپلیکیشن کاربرد متفاوتی دارد، نوع دادههایی که کش میکند نیز متفاوت خواهد بود. اما بطور کلی، این کشها شامل تصاویر، تامنیلهای ویدئو، تاریخچه جستجو و دیگر تنظیمات کاربر میشوند. (تامنیل (Thumbnail) به نسخههای کم حجم شده از تصاویر و ویدئوها گفته میشود که این را دقیقا از روی معنی اسمش میتوان فهمید. تامنیل به معنی ناخن انگشت شست است و حکایت از کم حجم بودن دارد.)
حافظه کش (Cache) چه اهمیتی برای یک کسب و کار اینترنتی دارد؟
کش کردن دادهها از آنجایی حائز اهمیت است که به برنامهها کمک میکند عملکرد سریعتر و کارایی بیشتری داشته باشند. کاربران اینترنت معمولا از بازدید وبسایتی که به کندی بارگذاری شود منصرف میشوند. همین مسئله، کش کردن را برای مدیران وب و صاحبان وبسایتها به امری ضروری بدل میکند. داشتن وبسایتی که به سرعت بارگذاری شود، تجربه کاربر را بهبود میبخشد و افراد را به استفاده از سایت ترغیب میکند.
حافظه کش چه مزیتهایی دارد؟
از نقطه نظر کاربران، میتوان 3 مزیت اصلی برای حافظه کش ذکر کرد:
سرعت انجام کارها را افزایش میدهد
کلیدیترین مزیت حافظه کش این است که عملکرد سیستم را بهبود بخشیده و تقویت میکند. با ذخیره کردن کپیهایی از فایلهای یک وبسایت در حافظه محلی دستگاه، مرورگر شما فقط همان دفعه اولی که از آن سایت بازدید میکنید، آن اطلاعات را دانلود میکند و میتواند در بازدیدهای بعدی، همان فایلهای محلی را بارگذاری کند. اینگونه دیگر نیازی نیست تا هر دفعه که از یک وبسایت بازدید میکنید، تمام اطلاعات و دادهها را مجدد دانلود نمایید.
باعث صرفهجویی در مصرف اینترنت میشود
بمنظور کمک به بهبود عملکرد دستگاه، اپلیکیشنها دادههایی که اخیرا و اغلب مورد استفاده قرار گرفتهاند را در حافظه کش ذخیره میکنند. این کار نه تنها باعث میشود سرعت انجام کارها افزایش پیدا کند، بلکه در بعضی مواقع به اپلیکیشنها اجازه میدهد بصورت آفلاین نیز کار کنند. برای مثال، اگر شما دسترسی به اینترنت نداشته باشید، اپلیکیشن میتواند با استفاده از دادههای کش شده حتی بدون اتصال به اینترنت به کار خود ادامه دهد.
اطلاعات را برای استفادههای بعدی ذخیره میکند
مزیتهای بسیاری در فقط یک بار دانلود کردن فایلها وجود دارد. اگر یک نسخه کپی از یک فایل در حافظه کش ذخیره شده باشد، دیگر نیاز نیست تا یک اپلیکیشن، وقت، باتری و اینترنت را برای دانلود دوباره آن هدر دهد. در عوض، اپلیکیشن نیاز دارد تا تنها فایلهای تغییر کرده یا جدید را دانلود کند.
حافظه کش چه معایبی دارد؟
در عین حال که نرمافزارهای مدرن بطور گستردهای بر استفاده از حافظه کش متکی هستند، کشها معایبی نیز دارند:
کشها میتوانند فضای ذخیرهسازی زیادی را اشغال کنند
حافظه کش در اصل انبار کوچکی از فایلهای مورد استفاده یک برنامه است. اما بعضی کشها ممکن است تا حد زیادی حجیم شوند و حافظه خالی دستگاه شما را محدود کنند. با پاک کردن کشها، میتوانید فایلها را حذف کرده و حافظه اشغال شده دستگاه خود را بازگردانید.
یک فایل خراب کش باعث میشود برنامه عملکرد بدی داشته باشد
اگر یکی از فایلهای ذخیره شده در حافظه کش مشکلی داشته باشد، باعث میشود که برنامه مورد نظر اطلاعات را اشتباه نمایش دهد، اختلال پیدا کند و یا متوقف شود. به همین خاطر است که پاک کردن کشها راه چارهای معمول برای رفع مشکلات برنامهها، خصوصا مرورگرها است.
کشها میتوانند از بارگذاری آخرین نسخه صفحات وب و یا سایر دادههای یک برنامه جلوگیری به عمل آورند
از لحاظ تئوری، قرار است برنامهها از کشها فقط برای نمایش دادن فایلهایی که از آخرین بازدید دیگر تغییری نداشتهاند استفاده کنند و فایلهای تغییر کرده را مجددا دانلود کنند. اما در عمل گاهی ممکن است چنین چیزی اتفاق نیفتد و برنامه بجای دانلود مجدد فایل تغییر کرده، همان فایل کش را بارگذاری کند. در اینصورت، تنها راه مشاهده آخرین نسخه یک وبسایت یا سایر دادهها، پاک کردن حافظه کش برنامه است. اینگونه، برنامه مجبور میشود تا همه چیز را از نو دانلود کند.
کش کردن به چه معناست؟
کش کردن (Caching) به فرآیند ذخیرهسازی موقت یک نسخه کپی از دادهها یا فایلها در حافظه محلی (حافظه دستگاه) گفته میشود تا برنامهها بتوانند سریعتر به آنها دسترسی پیدا کنند. کش کردن، به کاربران این امکان را میدهد که دادهها را برای اپلیکیشنها، سرورها و مرورگرهای وب ذخیره کنند تا دیگر نیازی به دانلود دوباره آنها وجود نداشته باشد.
منظور از پاک کردن حافظه کش چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
با توجه به معایبی که کشها میتوانند داشته باشند، منطقی است که لازم باشد گاها آنها را پاک کنیم. درست همانند کشهای خراب، اگر یک کش خیلی حجیم شود، یا حافظه دستگاه شما (رایانه، لپتاپ، تبلت یا تلفن همراه) پر شود نیز، تاثیر منفی بر عملکرد دستگاهتان خواهد گذاشت. راه چاره، پاک کردن حافظه کش است که در واقع به همان حذف کردن فایلهای ذخیره شده در حافظه کش گفته میشود.
متاسفانه، با پاک کردن حافظه کش، فایلهایی که برای کارکرد بهتر دستگاه شما ایجاد شدهاند نیز همراه فایلهای مخرب از بین میروند. به عنوان مثال، علاوه بر اینکه مجبور میشوید مجددا وارد حسابهای کاربری خود در وبسایتهای مورد علاقهتان شوید، شخصیسازیهایی ازجمله اقلام موجود در سبدهای خریدتان را نیز از دست میدهید.
در مجموع، اگر با مشکلات گفته شده دست به گریبان هستید، پاک کردن حافظه کش ارزشش را دارد. فقط قبل از این کار اطمینان حاصل کنید که رمز عبور ورود به حسابهای کاربری خود را به یاد داشته باشید.
چگونه حافظه کش مرورگرها را در پلتفرمهای مختلف پاک کنیم؟
اگر امکان پاک کردن حافظه کش توسط شما (کاربر) وجود دارد، پس برنامهای که آن کش را ایجاد کرده است، معمولا گزینهای را برای پاک کردن آن در اختیارتان قرار میدهد. حافظه کش (Cache) را، بسته به دستگاهی که از آن استفاده میکنید، از راههای مختلفی میتوان پاک کرد. برای پاک کردن دادههای کش شده مرورگرهای رایج، کافیست تا مراحل زیر را دنبال کنید:
در ویندوز
Google Chrome مرورگر کروم را باز کرده و در گوشه سمت راست بالا، روی سه نقطه عمودی موجود کلیک کنید. گزینه “More Tools” و سپس گزینه “Clear Browsing Data” را انتخاب کنید. (بعد از باز کردن مرورگر، با استفاده از کلیدهای میانبر Ctrl+Shift+Del نیز میتوانید مستقیما وارد این مرحله شوید.) در پنجره باز شده، دو تب مشاهده خواهید کرد. میتوانید موارد قابل پاکسازی را در تب “Basic” بصورت کلی و در تب “Advanced” بصورت جزئیتر مشاهده کنید. از منوی کشویی “Time range” نیز، میتوانید دوره زمانی را که قصد پاکسازی دادههای کش شدهاش را دارید، تعیین نمایید.
پس از تیک زدن مواردی که قصد پاکسازی آنها را دارید، روی گزینه “Clear data” کلیک کنید.
Mozilla Firefox مرورگر موزیلا را باز کرده و روی منو، که به شکل سه خط افقی روی هم در گوشه سمت راست بالای صفحه قرار دارد، کلیک کنید. گزینه “Options” را انتخاب کرده و در مرحله بعد، از منوی سمت چپ، گزینه “Privacy & Security” را بزنید. در قسمت “History”، با کلیک بر روی گزینه “Clear History” میتوانید دوره زمانی و موارد پاکسازی را تعیین کنید. در نهایت با زدن دکمه “Ok” پاکسازی انجام میگیرد.
Microsoft Edge مرورگر مایکروسافت اج را باز کرده و روی منو (به شکل سه نقطه افقی) در گوشه سمت راست بالای صفحه، کلیک کنید. گزینه “History” را انتخاب کرده و روی آیکون سه نقطه در پنجره باز شده کلیک کنید. گزینه “Clear browsing data” را انتخاب کرده و پس از تعیین دوره زمانی و مواردی که قصد پاک کردنشان را دارید، روی دکمه “Clear now” کلیک کنید تا پاکسازی انجام شود.
Internet Explorer مرورگر Internet Explorer را باز کرده و روی گزینه “Tools” (که به شکل یک چرخدنده در گوشه سمت راست بالای تصویر قرار دارد) کلیک کنید. سپس، گزینه “Safety” و بعد گزینه “Delete browsing history” را انتخاب کنید. (میتوانید پس از باز کردن مرورگر، با استفاده از کلیدهای میانبر Ctrl+Shift+Del مستقیما وارد این مرحله از فرآیند شوید.) در پنجره باز شده، با تعیین کردن مواردی که قصد پاک کردنشان را دارید و سپس زدن دکمه “Delete” فرآیند پاکسازی انجام میپذیرد.
در موبایلهای اندرویدی
برای پاک کردن دادههای کش شده اپلیکیشنها (اعم از مرورگرها و تمام برنامههای کاربردی دیگر) در موبایلهای اندرویدی نیز، باید ابتدا وارد "تنظیمات" (Settings) تلفن همراه خود شوید. در بخش "برنامهها" (Apps)، برنامهای که قصد پاک کردن حافظه کش آن را دارید انتخاب کنید. در قسمت "محل ذخیره" (Storage) گزینه "پاک کردن حافظه پنهان" را لمس کنید تا پاکسازی حافظه کش آن برنامه انجام شود.
حافظه کش سافاری (Safari) در آیفون
کاربران گوشیهای موبایل اپل نیز میتوانند وارد بخش “Settings” شده و برنامه Safari را انتخاب کنند. سپس گزینه “Clear History and Website Data” را زده و در پنجره نمایش داده شده، دکمه “Clear History and Data” را لمس کنند تا حافظه کش مرورگر سافاری پاک شود.
سخن آخر
حال که درک بهتری از ماهیت حافظه کش و تاثیر آن بر عملکرد دستگاه و تجربه شخصی خودتان از کار با یک اپلیکیشن یا وبسایت دارید، میتوانید میزان اهمیت آن را حدس بزنید. کشها به شما کمک میکنند تا دسترسی سریعتری به برنامهها و وبسایتهایی که دائما از آنها استفاده میکنید داشته باشید و سفارشیسازیهای دلخواهتان را یکبار برای همیشه اعمال کنید. اما گاهی ممکن است این فایلهای کش (Cache) تاثیر منفی بر عملکرد دستگاهتان بگذارند که جای نگرانی نیست. چون دیگر میدانید چگونه میتوانید به فایلهای کش دسترسی پیدا کرده و در مواقع لزوم آنها را پاک کنید.